Bewonerstrijd tegen woningbouwcorporatie

David en Goliath
David en Goliath

Woningbouwcorporaties hebben zich na hun gedaantewisseling van sociale verenigingen naar winstgevende bedrijven ontpopt als keiharde vastgoedmakelaars. De slachtoffers vallen onder de mindervermogende bewoners van Amsterdam. Anna Blase is zo’n slachtoffer. Zij dreigt haar woning te verliezen. Het stadsdeel kijkt hulpeloos toe.

Amsterdam, 17 feb. – Het huizenblok 38 t/m 44 aan de Eerste Hugo de Grootstraat biedt een treurige aanblik. Waar eerst een bordeel zat, zijn de ramen van de begane grond dichtgeplakt met reclameposters voor dansfeesten. De appartementen boven de leegstaande bedrijfsruimte worden voor het grootste deel nog verhuurd, sommige met tijdelijke contracten. Anna Blase (44) woont al vijftien jaar in haar appartement op de derde verdieping. Het appartement is van het type veel licht, mooie houten vloer. Woningbouwvereniging De Key verdient niet veel aan haar, ze betaalt slechts 200 euro huur per maand.

Blase is verwikkeld geraakt in een strijd met woningbouwcorporatie De Key en stadsdeel Westerpark om één van de dingen die haar het meest dierbaar is: haar huis. Sinds een jaar heeft ze nauwelijks nog tijd om met een kop thee te genieten van het uitzicht op de binnentuinen van de buren. Als ze na haar werk niet de hele avond besteedt aan het lezen van kaderafspraken, reglementen en statuten, zit ze achter haar computer en schrijft lange brieven aan de stadsdeelraad of de woningbouwvereniging.

Het begon allemaal in mei 2008. De bewoners van het blok werden afzonderlijk uitgenodigd voor een gesprek bij De Key. De woningbouwcorporatie vertelde de bewoners dat in het begin van dat jaar ontdekt was dat er iets mis is met de fundering van de huizen. Die fundering moest gerepareerd worden, maar De Key kon nog niet zeggen hoe ze dat precies gingen aanpakken. Tijdens de herstelwerkzaamheden zouden de bewoners in ieder geval tijdelijk ergens anders moeten gaan wonen. Misschien zouden ze ook definitief moeten verhuizen.

In augustus kregen Blase en de andere huurders een brief. Er was een peildatum vastgesteld op 1 augustus 2008. Vanaf die datum kregen ze anderhalf jaar de tijd om met voorrang te verhuizen naar een andere woningbouwwoning. Wat er precies met hun pand ging gebeuren kon De Key nog steeds niet zeggen. De bewoners werde voor de keuze gesteld hun huis te verlaten met de zekerheid van een andere woning of gewoon te blijven met de kans na anderhalf jaar tussen je eigen inboedel op straat te staan.

Blase kon niet geloven dat dit zo maar kon. ‘Het werd gebracht als goed nieuws voor ons. Maar eigenlijk is het gewoon een wegwerkstrategie.’ Dus ging ze uitzoeken hoe dat nu eigenlijk zat met die peildatum. Het bleek dat ambtenaar Rob Groen van stadsdeel Westerpark de peildatum had goedgekeurd op verzoek van De Key. Blase kwam erachter dat een woningbouwvereniging in zo’n geval aan drie voorwaarden moet voldoen.

Ten eerste moeten de plannen bekend zijn. Vervolgens moet er overleg plaatsvinden met de bewoners en moet er een enquête worden afgenomen. Als daar uit blijkt dat 70% van de bewoners bereid is om te verhuizen, kan er een peildatum worden afgegeven. Volgens Blase is er aan geen van de drie voorwaarden voldaan. ‘De Key wist nog niet wat ze precies met het pand gingen doen. Tijdens de gesprekken was er geen sprake van overleg, ze hebben niet eerlijk gezegd wat onze opties waren. Ze hebben ons alleen verteld dat we in ieder geval tijdelijk moesten verhuizen. Bovendien zijn slechts twee van de twaalf bewoners die nu nog in het blok wonen bereid om te verhuizen.’ Om nog eens extra te benadrukken dat ze niet willen verhuizen hebben die bewoners een verklaring getekend.

De enquête die nooit plaatsgevonden heeft, is niet het enige wat er mis is met de handelswijze van De Key. Tijdens haar onderzoek kwam Blase erachter dat de woningbouwcorporatie al sinds 1998 wist dat er iets mis was met de fundering. Ingenieur Wim de Boer bevestigt dat in een brief aan de stadsdeelraad. ‘Al in 2005 had de conclusie getrokken kunnen worden dat funderingsherstel op korte termijn noodzakelijk zou zijn.’ Wanneer het bewonersonderzoek toen meteen had plaatsgevonden hadden opties waarbij de bewoners niet permanent zouden hoeven te verhuizen ‘in relatieve rust overwogen kunnen worden.’

De Boer reageert op een brief van verantwoordelijk wethouder Steenwinkel aan de stadsdeelraad. Volgens Steenwinkel moest zijn ambtenaar de peildatum wel afgeven. De fundering was ineens zo slecht geworden dat de bewoners moeten verhuizen. De Boer toont aan dat dit ‘ineens’ wel meevalt: Uit meetboutenonderzoek blijkt volgens De Boer dat De Key al in 2005 wist hoe slecht de fundering was. Blase: ‘Het stadsdeel onderhoudt een te nauwe band met de woningbouwcorporaties. Daardoor hebben ze geen keus. De Key heeft vele miljoenen te besteden in Westerpark. Het stadsdeel heeft allerlei plannen, maar heeft veel minder te besteden.’

Blase wil dat het stadsdeel ‘de tijd stilzet’. ‘Wethouder Steenwinkel moet de peildatum ongedaan maken, zodat we weer een goede onderhandelingspositie hebben bij de gemeente.’ Woordvoerder van de wethouder Jurjen Bugel sluit dat uit: ‘Dit dossier is nu gesloten. De woningbouwcorporatie zou een civiele procedure kunnen beginnen tegen het stadsdeel als we de peildatum nu terugdraaien. Behalve het afgeven van de peildatum heeft het stadsdeel in deze zaak geen enkele juridische bevoegdheid, geen stok om mee te slaan. We hebben achteraf wel de indruk dat de corporatie niet helemaal zorgvuldig heeft gehandeld.’ Over de ‘zoveelste brief’ die Blase aan de wethouder, de raad en de pers heeft gestuurd om aandacht te vragen voor haar situatie zegt de woordvoerder ‘het is bijna op het punt dat je denkt, arme mevrouw Blase’.

Volgens Ruud Meijer van Wijksteunpunt Wonen (WSW) heeft Blase zelfs bij de rechtbank geen kans. ‘De rechtbank zal de belangen van de woningbouwcorporatie afwegen tegen de belangen van de acht bewoners die nu nog over zijn. In zo’n geval kiest de rechtbank vrijwel altijd voor de miljoenen van de corporatie.’ De strijd lijkt gestreden. Volgens het stadsdeel is in november 2008 een sloopvergunning aangevraagd voor het blok. De Key ontkent dat. De sloopvergunning wordt pas afgegeven als een bouwvergunning is aangevraagd. Op de plek van de goedkope huurwoningen komen waarschijnlijk grote huurwoningen van 1000 euro per maand. Geen reële optie voor Blase. Ze woont alleen en kan die prijs niet betalen.

Volgens Meijer van WSW voldoet de woningbouwcorporatie daarmee aan het woonbeleid van het stadsdeel. Die wil meer grotere woningen in de Hugo de Groot buurt. Dat maakt het nog eens extra moeilijk om er iets aan te doen. De vooruitzichten zijn dus somber, daar is Blase zich van bewust. ‘De corporaties weten dat ze het voor de rechter zullen winnen. Daar koersen ze bewust op af. Het is een succesformule, een strategie die altijd werkt. Maar ik geef niet op.’

Reacties zijn gesloten