'De Reguliersdwars is een dood stukje straat'

Amsterdam, 7 jan – In de Reguliersdwarsstraat wordt de ene na de andere homo-uitgaansgelegenheid gesloten. Sinds afgelopen maandag de ‘Downtown’ dichtging, heeft het ooit zo bruisende centrum van de Amsterdamse homowereld nog maar drie gaykroegen. Waarom worden de lege cafés niet opgevuld? 
De dichte voordeur van café Exit
De dichte voordeur van café Exit. Foto: Corinne van der Velden

Door de grote ramen is het oude interieur nog te zien. Zelfs de bierglazen staan nog omgekeerd achter de bar. Boven de deurklink is een sticker geplakt waarop staat: ‘dit object wordt beheerd door Ad Hoc beheer’. Twee mannen proberen de deur te openen. Als het na een paar keer duwen niet lukt, lopen ze hand in hand verder. Ook bij de deur ernaast doen ze een poging, wederom tevergeefs. Ze kijken verbaasd op hun plattegrond en lopen de lege Reguliersdwarsstraat uit.

Deze twee toeristen staan niet voor een dichte deur omdat de kroegeigenaar op een late kerstvakantie is. Ad Hoc beheer is namelijk een bedrijf dat toezicht houdt op leegstand van panden. In nog geen jaar tijd zijn in de Reguliersdwarsstraat door de rechtzaak tegen horecaondernemer Sjoerd Kooistra (zie kader) heel veel cafés en clubs gesloten. De ‘Exit’, de ‘Arc’, de ‘April’, de ‘Soho’ en sinds maandag is ook de ‘Downtown’ gesloten. ‘Havana’, een homoclub die niet van Kooistra was, is ook al dicht. ’t Leeuwtje’, ‘Reality’ en ‘Taboo’ zijn de enige homocafés en -club die nog in deze roze uitgaansstraat zitten.

“Als er deze zomer geen actieve ‘reguliersdwars’ is, met een aantal zaken die van vroeger uit nog een naam hebben, zal deze straat zijn homo-imago definitief kwijtraken”, concludeert Jean-Micheal Derksen, bedrijfsleider van ’t Leeuwtje. Michiel Smit, manager van ‘Taboo’ vreest ook voor de toekomst van dit homo-uitgaansgebied. “Het was hier zo bruisend omdat je leuk van de ene tent naar de andere kon lopen. Nu is het door die lege panden een dood stukje straat geworden.”

De gemeente erkent het belang van dit homo-uitgaansgebied in Amsterdam. Volgens VVD-fractieleider Robert Flos, die in de gemeenteraad het woord voert over diversiteit (waar homo-emancipatie onder valt), is de sterke concentratie van deze homozaken in een straat of gebied “een van de krachten achter de stad Amsterdam als ‘gaycapital'”. Ido Verhagen,  als PvdA’er lid van de Deelraadscommissie Stedelijke Ontwikkeling Centrum, omschrijft de ligging van deze cafés en clubs als een roze lint dat loopt vanaf het Centraal Station, via de Zeedijk, Warmoesstraat, Nieuwezijds Kolk, Reguliersdwarsstraat en de Amstel. “Het is doodzonde dat een aantal van de schakels van het lint zijn uitgevallen, dit moet zo snel mogelijk worden hersteld.”

Hoe kunnen de lege panden dan zo snel mogelijk worden gevuld? VVD’er Flos vindt het geen taak van de gemeente ergens een kroeg neer te zetten. “De gay-ondernemers zijn in eerste instantie verantwoordelijk voor de bestemming van de leegstaande panden.” Wel vindt hij dat de gemeente hen moet stimuleren door een ondernemersvereniging voor deze straat op te richten of extra subsidie te verstrekken.

Ook PvdA’er Verhagen wijst op de stimulerende rol die de gemeente hierin kan spelen. Maar ook hij legt het grootste deel van de verantwoordelijkheid bij de homohorecaondernemers. “Ik wil ze het volgende adviseren: ‘never waste a good crisis.’ Ze moeten deze ruimte benutten om met goede kroegconcepten te komen. Gelukkig zien we dat al volop.”

Derksen ziet veel mogelijke exploitanten die “briljante ideeën” uitdenken voor de Reguliersdwarsstraat.  “Maar het is niet mogelijk om iets te kopen”, verzucht hij. “Er is bijvoorbeeld al een potentiële eigenaar gevonden voor de ‘Exit’, maar die moet afwachten tot de rechtszaak Plassania – Heineken afgelopen is.” Smit vraagt zich af waarom de gemeentede panden niet tijdelijk opvult. “Dit soort trucs hebben ze ook toegepast in een pand in de Reguliersbreestraat, naast Tuschinski, met een tijdelijke kledingzaak. Waarom kan dat niet met een horecazaak? Nu staan de panden leeg en verdient niemand er wat aan.”

Verhagen erkent de ernst van de zaak, maar geeft aan dat deze oplossing nu niet mogelijk is. “De curator van Kooistra is op dit moment nog bezig om de hele boel te ontvlechten. Dat moet eerst worden uitgezocht voordat er nieuwe zaken in de panden worden gezet. Maar we moeten met z’n allen de schouders eronder zetten om deze straat weer in oude luister te herstellen.”

De curator van Kooistra, Seerp Gratama, was niet bereikbaar voor commentaar.
 
De zaak-KooistraAfgelopen jaar kwam de enorme chaos aan het licht die was ontstaan in het horecaconcern Plassania BV van wijlen Sjoerd Kooistra (59). Zijn bedrijven in vooral Amsterdam en Groningen bleken tientallen miljoen euro’s achterstallige huurschuld te hebben. In september werd het horecaconcern failliet verklaard. Drie maanden eerder pleegde Kooistra zelfmoord als gevolg van zijn conflict met bierbrouwerij Heineken. Er zitten nog steeds schuldeisers (o.a. Heineken en Grolsch) achter Plassania BV aan.