Amsterdam, 7 jan – Het is de organisatie van de Amsterdamse protesttentoonstelling ‘We like 6%’ niet gelukt om de BTW-verhoging voor beeldende kunst te voorkomen. Sinds 1 januari wordt beeldende kunst niet langer met 6, maar met 19 procent BTW belast. “Die BTW-verhoging is pure kunsthaat.”
Bij het binnenlopen van de tentoonstelling ‘We like 6%’ in galerie Nieuw Dakota zie je direct bij de ingang twee kleine identieke fotolijstjes. De eerste toont de tekst ‘6%’, de andere ‘19%’.
De kunstwerken kosten netto 100 euro per stuk. Maar op de ene wordt 6 procent BTW geheven, en op de andere 19 procent: bruto betaalt de koper dus 106 en 119 euro.
“Het is eigenlijk een setje”, legt kunstenaar Jeroen Bosch (44) uit. “Pas als je ze naast elkaar hangt, valt het kwartje. Het gaat over de waarde die de overheid aan kunst toekent, los van de kwaliteit van kunst.” Hij heeft al verschillende setjes verkocht, onder meer aan een belastingkantoor en een fiscalist. “Geweldig toch?”, grijnst Bosch. “Ik moet eigenlijk eens bij ze langs om foto’s te maken.”
Er is veel aandacht geweest voor de BTW-verhoging voor de kunstsector, maar tot nu toe was de aandacht vooral gericht op de podiumkunsten. Theaters en concertaanbieders tekenden protest aan: ze hadden al voorstellingen gepland onder het oude BTW-stelsel, en door de BTW-verhoging zouden ze in financiële problemen komen. Ze kregen een half jaar uitstel: voor de podiumkunsten geldt het verhoogde BTW-tarief pas vanaf 1 juli dit jaar.
Voor de beeldende kunst is het verhoogde BTW-tarief wel al ingegaan per 1 januari. Een motie van Eerste Kamerlid Geert Reuten (SP) om af te zien van de BTW-verhoging voor beeldende kunst werd vlak voor het kerstreces verworpen. Zo schoten de bruto prijzen van de kunstwerken van ‘We like 6%’ toch nog omhoog.
‘We like 6%’ is één van de weinige protestacties tegen de kabinetsplannen vanuit de beeldende kunst. Pas op 29 december, toen de wet al was goedgekeurd door de Eerste en Tweede Kamer, stuurde de Nederlandse Kring voor Beeldhouwers een brandbrief over deze kwestie naar het kabinet. Een woordvoerder van Frans Weekers, staatssecretaris van Financiën (VVD), laat weten dat hun protest te laat komt: “De wet is net aangenomen. Er zijn geen plannen om de wet in te trekken.”
Volgens het Belastingplan 2011 moet de nieuwe BTW-regeling voor kunsten 90 miljoen euro opleveren. Er zijn echter manieren om de wet te omzeilen. Zo blijkt het mogelijk om kunst via Groot-Brittannië in te voeren, waar voor kunst een BTW-tarief geldt van slechts 5 procent. Kamerleden Wouter Koolmees en Boris van der Ham (beiden D66) hebben Kamervragen gesteld over deze zogenoemde ‘Engeland-route’. Staatssecretaris Weekers onderzoekt de kwestie nog. “Zolang het invoeren van kunst legaal gebeurt, doen wij niets. Wat mag, mag”, aldus de woordvoerder van de staatssecretaris.
De Engeland-route loont vooral voor gevestigde kunstenaars. Beginnende kunstenaars zullen hun toevlucht zoeken op de zwarte markt, vermoedt Bosch. Speciaal voor de protesttentoonstelling maakte hij daarom een nieuw kunstwerk: ‘0%’. Hierover wordt geen BTW betaald. Het werk heeft geen vaste prijs en is ook niet officieel te koop. Ook tijdens de feestelijke afsluiting van de tentoonstelling aanstaande zondag heeft hij het ‘0%’-werk bij zich. Bosch kan niet zeggen hoeveel exemplaren van dit werk hij tot nu toe heeft verkocht. “Het gerucht gaat dat ‘0%’ een groot succes is geweest”, aldus Bosch.
Bosch speelt in zijn werk met de waarde die de overheid toekent aan kunst, maar dat betekent niet dat hij onverschillig staat tegenover de BTW-verhoging. “Het is pure kunsthaat. Dat weet iedereen”, briest hij. “Het kabinet wil subsidies afschaffen en cultureel ondernemerschap aanmoedigen. Maar juist door het verhogen van het BTW-tarief wordt het ondernemerschap van kunstenaars ernstig belemmerd. Kunstenaars zijn een kwetsbare groep. Zij werken met smalle marges. En voor de overheid levert de BTW-verhoging maar een klein bedrag op. Het is symboolpolitiek: ‘wij zullen die kunstenaars eens een lesje leren’.”
‘We like 6%’ vindt plaats t/m 9 januari in galerie Nieuw Dakota op het NDSM-werf. De feestelijke afsluiting van de tentoonstelling vindt plaats op 9 januari, met tussen 15.00 tot 17.00 uur de mogelijkheid om kunstenaars te ontmoeten.
Reacties zijn gesloten