Daniëlle (23) is paranormaal begaafd. Ook op haar foto’s ziet ze soms buitengewone verschijnselen. Is paranormale fotografie mogelijk, of moeten we die foto’s met een korreltje zout nemen?
Amsterdam, 19 jan – “‘Energiebollen’ zijn witte ronde vlekjes die soms op de foto’s te voorschijn komen”, vertelt Daniëlle als ze haar foto’s laat zien. “Entiteiten’ zijn meer schaduwen.” Daniëlle, die niet met haar volledige naam in de krant wil, ziet soms dingen die andere mensen niet kunnen zien. Op een van de foto’s lijkt het alsof een lange zwarte schaduw van een man met een hoed de kamer binnenloopt. “Sommigen zeggen dat deze schaduw is ontstaan doordat de foto is bewogen. De foto is inderdaad bewogen, maar als het daaraan lag zou een gedeelte van de deur alleen vervagen en niet verdwijnen. Bovendien zie je duidelijk een gestalte voorbij rennen.”
Spirituele fotografie
In 2005 organiseerde het Metropolitan Museum of Art in New York de tentoonstelling The Perfect Medium: Photography and the Occult. Bezoekers konden foto’s van geesten bewonderen, gemaakt tussen 1870 en 1930. Na de Amerikaanse burgeroorlog wilden velen koste wat het kost een teken van hun overledenen familieleden. De nieuwe techniek van de fotografie leek dat te kunnen bieden. Spirituele fotografen beweerden geesten van overledenen vast te kunnen leggen – grotendeels uit eigen commerciële belangen. Een van de beroemdste foto’s uit die tijd is van de Bostonse fotograaf W.H. Mumler, waarop naast Mary Todd Lincoln de geest van de overleden Abraham Lincoln staat.
“Entiteiten en energiebollen komen op mijn foto’s toevallig voor. Het is niet zo dat ik een geest voel, mijn camera pak en lukraak om mij heen ga fotograferen”, zegt Daniëlle. Maar haar paranormale ervaringen uiten zich niet alleen in foto’s. Vanaf haar dertiende maakt ze bijzondere dingen mee: “Naast horen, ruiken, aanvoelen en voorspellen van verschillende gebeurtenissen maak ik vaak een ‘aanwezigheid’ mee. Ik hoor dit dan aan het gekraak van mijn bed en vloerbedekking in mijn kamer, of het bewegen van plastic tassen die al dagen op dezelfde plek liggen. Toen we een doucheradio hadden, sprong het vooral ‘s avonds en ‘s nachts continu aan.”
Moderne natuurkunde
Eva Lobach, onderzoeker bij de faculteit Psychologie aan de UvA en redacteur van het Tijdschrift voor Parapsychologie en Bewustzijnsonderzoek, vertelt dat er in moderne natuurkunde op het niveau van deeltjes verschijnselen bestaan die de wetenschappers proberen te beschrijven, maar nog niet kunnen verklaren. “Als bijvoorbeeld iets aan een van de twee protonen die ooit samen in een systeem hebben gezeten gaat veranderen, zal het andere proton ook op dezelfde manier veranderen. Ook al zijn zij op duizenden kilometer afstand van elkaar verwijderd.”
“Paranormale verschijnselen worden overal in de wereld onderzocht. De Amerikaanse veiligheidsdienst CIA deed bijvoorbeeld onderzoek naar menselijk vermogen om dingen op grote afstand te kunnen ‘zien’”, vertelt Lobach. “Het onderzoek bevestigt dat sommige mensen dat inderdaad kunnen, alleen het is niet voldoende om daarop militaire strategieën te baseren.
Paranormaal of gestoord?
Daniëlle praat niet met iedereen over haar ervaringen. “Op school was ik de enige die iets hoorde. En als ik dat tegen een klasgenootje zei, werd ik voor gek verklaard.” Ook sommige wetenschappers verklaren iemand met buitengewone waarnemingen voor gek. Wiskundige en secretaris van Stichting Skepsis Jan Willem Nienhuys vindt dat zien en horen van dingen die er niet zijn, wijst op een psychiatrische afwijking. Bovendien zijn mensen soms geneigd om dingen die er wel zijn, zoals ongeregeldheden op foto’s of rare geluiden, ‘te overinterpreteren’: “Geluiden worden niet door geesten gemaakt maar door fysieke dingen die bewegen. Geluid is zelf ook een beweging, en die is ergens begonnen. Van een beetje tocht kunnen dingen ook wel bewegen.”
Richard Krebber, parapsycholoog en leidinggevende van het Integraal Parapsychologisch Adviesbureau, vindt dat iedereen ‘buitenzintuigelijk’ (paranormaal) kan waarnemen, alleen zien en voelen sommige mensen meer dan gemiddeld. “Psychiatrie heeft soms een verkeerde benadering”, zegt hij. “Het feit dat mensen met schizofrenie stemmen horen, betekent niet dat iedereen die stemmen hoort schizofreen is.” Maar ook Krebber is sceptisch over spirituele fotografie. “Geesten zijn niet stoffelijk, daarom is het onwaarschijnlijk dat ze gefotografeerd kunnen worden. Mensen die afwijkende foto’s zien, beoordelen ze op basis van hun eigen referentiekader. Als iemand in geesten gelooft, ziet hij in zo’n foto veel sneller een schim dan iemand die daar niet in gelooft.”
Geen kerstverrassingen
Ook Daniëlle twijfelft soms aan haar paranormale ervaringen. “Ik ben namelijk een dagdromer, en soms ben ik bang dat ik gewoon aan het fantaseren ben. Maar toch is het meer dan fantasie: vaak als ik iets denk, komt het ook uit. Voor mezelf is het ook niet altijd leuk: als ik bijvoorbeeld kerstcadeaus zie liggen, kan ik vaak zeggen wat er in zit. Dat probeer ik te blokkeren.”