Het jaar 2012 staat in het teken van het omgedraaide dubbeltje. NAP gaat langs bij Amsterdamse instanties die als gevolg van de gemeentelijke miljoenenbezuinigingen op de centen zitten. Vandaag: de Openbare Bibliotheek in de Spaarndammerbuurt.
AMSTERDAM, 18 januari – Marijke Klok zit elke woensdagmiddag achterin de knusse Openbare Bibliotheek in de Spaarndammerbuurt. Vanuit een felrode luie stoel leest ze er kinderen voor. Want voorlezen is belangrijk, zo leren posters in de bieb. Vandaag loopt het niet echt storm voor de wekelijkse voorleessessie. Maar dat de gele bankjes leeg blijven, deert de bibliothecaresse niet. Geduldig helpen zij en haar collega Yvonne van der Kroon kinderen en volwassenen bij het uitzoeken van een boek en maken ze gezellig een praatje. Net zo belangrijk, vinden ze. “Deze bieb is een echte sociale ontmoetingsplaats.”
Toch is het maar de vraag hoe lang de bewoners van de Spaarndammerbuurt hier nog kunnen samenkomen. De gemeente Amsterdam bezuinigt zich een slag in de rondte en de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) wordt daarbij niet gespaard. De 25 OBA-vestigingen moeten de komende tijd samen zo’n 4,5 miljoen euro besparen. Gemiddeld leveren zij 17 procent van hun budget in. Alleen op de Centrale Bibliotheek aan de Oosterdokskade wordt in 2012 al 500.000 euro gekort. Vanaf 2013 moet daar een som van een miljoen euro per jaar worden uitgespaard.
In de verschillende stadsdelen loopt het bedrag dat bezuinigd moet worden flink uiteen. De vijf bibliotheken in Amsterdam West, waartoe de Spaardammerbuurt behoort, worden het zwaarst getroffen. Zij zien 33 procent van hun budget verdwijnen. Om de kosten te drukken, overweegt het stadsdeel West nu bibliotheken op te doeken of te verkleinen. Vooral de toekomst van de Spaarndammerbieb, met 2.274 leden de kleinste in het stadsdeel, is onzeker.
Bezuinigingen bibliotheken
– De Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) moet 4,5 miljoen euro bezuinigen
– Op de Centrale Bibliotheek bij het Centraal Station wordt dit jaar 500.000 euro gekort
– Vanaf 2013 loopt die bezuiniging op naar een miljoen euro per jaar
– Vestigingen in de verschillende stadsdelen raken gemiddeld tien procent van hun budget kwijt
– De vijf bibliotheken in stadsdeel Amsterdam West worden met 33 procent het zwaarst getroffen
– Voor de vestiging Spaarndammerbuurt dreigt (gedeeltelijke) sluiting
Als het aan bewonersgroep Behoud de Spaarndammerbieb ligt, komt het zover niet. Sinds het voorjaar van 2011 voert een clubje van twaalf liefhebbers actie om de bibliotheek in hun buurt te redden. “De bieb is een laagdrempelige, verbindende factor in onze buurt. Veel mensen hier hebben het niet breed of kampen met een taalachterstand. Zij moeten zich op deze plek kunnen blijven ontwikkelen,” vindt Lia Beetstra, actievoerder van het eerste uur.
Volgens Beetstra is het belangrijk dat mensen terecht kunnen bij een bibliotheek bij hen in de buurt. “Er komen hier veel ouderen gezellig hun krantje lezen. Voor die mensen is een verder weg gelegen bibliotheek bezoeken een lastige onderneming.” Ze begrijpt niet waarom juist haar bieb moet sneuvelen. “De Spaarndammerbieb huist in een goedkoop pand, dat bovendien al helemaal is afbetaald. Wat levert wegbezuinigen dan op, vraag ik me af.”
Ook OBA-directeur Hans van Velzen zou de Spaarndammerbieb het liefst sparen. “Maar”, zo zegt hij, “de realiteit is nu eenmaal dat we moeten bezuinigen. En bezuinigingen die je nergens voelt, die bestaan niet.” Dat deze bibliotheek misschien moet sluiten, heeft volgens Van Velzen alles te maken met de manier waarop er gebruik van wordt gemaakt. “De vier andere bibliotheken in West worden beter bezocht of meer evenredig door de jeugd en volwassenen gebruikt. In de Spaarndammerbieb is ongeveer tachtig procent jeugdlid,” zegt de bibliotheekdirecteur. Zoals het er nu naar uitziet, zal het filiaal aan de Spaarndammerstraat deels behouden blijven. “We doen onze uiterste best om in ieder geval de jeugdafdeling overeind te houden,” aldus Van Velzen.
Bibliothecaressen Klok en Van der Kroon nuanceren het percentage van tachtig procent dat Van Velzen noemt. Het afgelopen jaar leende de Spaandammerbieb 22.877 jeugdboeken uit en 19.760 boeken voor volwassenen. Klok: “Op 31 december 2011 hadden we 775 jeugdleden tot en met twaalf jaar. In de leeftijdscategorie twaalf tot en met achttien jaar waren dat er 441. Daar tegenover staan 911 volwassen leden. Dat we hier bijna alleen maar jonge mensen over de vloer krijgen, klopt dus totaal niet.”
De dames weten dat hun bieb de kleinste is, maar het is toch zeker ook de fijnste. “Het is ons niet duidelijk waarom nu net wij weg moeten”, zegt Van der Kroon. “Dit is een heel afgesloten buurt, dat is altijd zo geweest. De bewoners hier verlaten de wijk niet graag,” meent Klok.
Beetstra van de bewonersgroep is bang dat ze straks toch echt naar een andere bibliotheek zal moeten. “Door de deelraad West worden we niet gekend als overlegpartner. De PvdA staat achter ons, maar voor GroenLinks en de VVD is de Spaarndammerbieb niet heilig.” In maart komt de stadsdeelraad bijeen om over het lot van de bibliotheken te praten. Nog voor de zomer valt er een beslissing. Beetstra: “We laten het er niet bij zitten, hoor. We blijven actievoeren.” Klok en Van der Kroon juichen dat toe. “Het zou ongelooflijk jammer zijn als zo’n gezellige bibliotheek weg moet. Lust je een bakje koffie? Ga lekker zitten!”