Shariah4Holland wil in Nederland een islamitische wetgeving invoeren. Via controverse en media-aandacht weet de organisatie de nodige aandacht te trekken. Hun woordvoerder moet om die reden zelfs voor de rechter verschijnen. Soortgelijke groeperingen in België en Engeland gaan op eenzelfde manier te werk. Zijn ze gevaarlijk?
AMSTERDAM, 29 juni – “Achter ons hebben we de prostitutie, rechts van ons de gokhallen met de gokjunkies, links van ons de mode-industrie met de cosmeticajunkies”. Dat zei Abu Qasim, zoals de woordvoerder van Sharia4Holland (S4H) zichzelf noemt, op 25 mei op de Dam in Amsterdam. De boodschap: de enige oplossing voor Nederland en Europa is het invoeren van de sharia, de islamitische wet. En met PVV-politicus Geert Wilders zou S4H “wel dealen” zodra de sharia in Nederland is ingevoerd. Wilders moet volgens Abu Qasim ook “lering trekken” uit het geval van de vermoorde Theo van Gogh. Voor die uitspraken staat Abu Qasim op 11 juli voor de rechter. Ook in België en Groot-Brittannië waren soortgelijke bewegingen te vinden, die ondanks hun grootte de nodige aandacht wisten te trekken.
“De veiligheidsdiensten deden in het begin wat lacherig over S4H en soortgelijke groepen die er eerder waren in het buitenland, maar nu kijken ze met een serieuzere blik”, zegt Edwin Bakker, directeur van het centrum voor terrorisme en contraterrorisme van de Universiteit Leiden. “De kleine beweging weet mensen te mobiliseren die zich willen profileren met antiwesters gedachtegoed. Het is een provocatieclub: in een gevoelig klimaat weten ze met weinig middelen aandacht te krijgen. Dat zie je ook aan die avond in De Balie.”
Met die avond kwam S4H voor het eerst in het nieuws: een groep radicale moslims verstoorde in december in het Amsterdamse debatcentrum De Balie een discussie tussen GroenLinks-politicus Tofik Dibi en de Canadese liberale moslima Irshad Manji, schrijfster van Het Islam dilemma. Manji, die er openlijk voor uitkomt dat ze lesbisch is, kwam praten over een mogelijke hervorming van de islam en hoe te vermijden dat radicalen dat debat domineren. Halverwege de avond onderbraken zo’n tien moslims met luid geschreeuw het debat en ze weigerden weg te gaan.
“Een aantal van hen werden nogal agressief; een paar spuugden Manji in haar gezicht en dreigden haar nek te breken”, zei Dibi diezelfde avond nog in praatprogramma Pauw&Witteman. “De verstoorders wilden niet weggaan en de politie heeft ons gevraagd om van het podium af te gaan in verband met onze veiligheid, maar Manji weigerde.” Het ging volgens Dibi niet om een grote organisatie. Hij meende toen in december dat de moslims uit België kwamen en geen basis hadden in Nederland, ook al noemden ze zich Shariah4Holland.
Maar in een Youtube-filmpje dat gemaakt werd op die avond is, behalve een nadrukkelijk aanwezige Vlaming, ook Abu Qasim te zien, tot zover het enige uitgesproken lid van S4H en naar het schijnt een inwoner van Woerden. In het filmpje zegt hij dat Dibi en Manji, “die lesbie”, geen moslims zijn.
De actie in De Balie bleef niet onopgemerkt: de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) verwijst ernaar in zijn jaarverslag van 2011. De “dreiging” van S4H komt volgens de AIVD “uit het polariserend en radicaliserend effect dat uitgaat van provocatieve acties en dubbelzinnige uitingen over het gebruik van geweld”. Over die dubbelzinnigheid zal het gaan tijdens de rechtszaak van 11 juli. Dan moet Abu Qasim zich verantwoorden voor zijn opmerking, dat Wilders “lering moet trekken uit het geval Theo van Gogh” en dat ze met hem “zullen dealen” zodra de sharia in Nederland de heersende macht is.
De AIVD schrijft dat er “een risico is dat aanhangers uit de vaste kern of sympathisanten van Shariah4Holland de grens naar geweld oversteken”. Dat gebeurde met S4B op 8 juni in het Belgische plaatsje Sint-Jans-Molenbeek. Een Franse moslimextremist stak toen twee agenten neer na rellen die volgens velen aangewakkerd waren door Shariah4Belgium (S4B). De beide agenten overleefden het. België speelt met het idee om een wet tegen private milities in te voeren, waar minister Joëlle Milquet (Binnenlandse Zaken) nu een wetsontwerp voor heeft ingediend. De wet is vooral bedoeld om S4B te verbieden.
In Nederland denkt men nog niet aan een verbod, hoewel burgemeester Eberhard van der Laan overweegt een demonstratieverbod in te stellen bij het monument op de Dam. Minister Opstelten zei op 29 mei, in reactie op Kamervragen over de vermeende bedreiging van Wilders, dat er “geen aanleiding” was om S4H te verbieden of om hen uit het land te zetten. Volgens Opstelten is de Belgische tak “altijd activistischer en provocatiever” dan de Hollandse geweest, maar de minister wees er op dat “recentelijk ook Shariah4Holland diezelfde weg lijkt te volgen”. Hij onderstreepte het risico dat aanhangers kunnen overgaan tot gewelddadige acties.
“De Sharia-bewegingen werken op het randje van het toegestane, maar binnen de grenzen van de wet”, zegt terreurdeskundige Edwin Bakker. Hij vindt Shariah4Belgium en Shariah4Holland geen grote bedreiging, maar moeten ze wel in de gaten gehouden worden. “Als ze de wet overtreden, moeten ze opgepakt worden.”
Intussen is de woordvoerder van S4B, de 30-jarige Fouad Belkacem, die zichzelf Abu Imran noemt, op 26 juni door de rechtbank van Antwerpen veroordeeld tot zes maanden cel vanwege aanzetten tot haat en geweld, het toebrengen van slagen en smaad tegenover de politie. Het gaat om drie incidenten die plaatsvonden voordat S4B in 2010 voor het eerst van zich liet horen. Toen verstoorden ze een lezing van de Belgische schrijver Benno Barnard. Belkacem kwam in 2007 en 2008 in aanvaring met de politie in verkeersgeschillen en noemde de agenten onder andere “vuile Belgen” die “nog minder waard waren dan een hond”. De rechtbank achtte de aanklachten gegrond.
De Engelse variant, Islam4UK (I4U), is verboden in het Verenigd Koninkrijk. I4U werd bekend na de aanslagen van 11 september 2001 op de Twin Towers in New York, toen ze publiekelijk hun goedkeurig daarvoor uitspraken. Het verbod kwam in januari 2010 onder de antiterrorismewet van 2000, waarin staat dat een organisatie verboden kan worden als ze terrorisme aanmoedigen of verheerlijken. Anjem Choudary, de spil achter de I4U en inspiratie van de evenbeelden, sprak destijds het verbod tegen en benadrukt dat I4U een “ideologische en politieke organisatie is”.
Er is weinig informatie over de banden tussen I4U, S4H, S4B en soortgelijke organisaties in Duitsland, Denemarken en India. Choudary ontkent in een interview met Knack Magazine van 12 juni dat hij de drijvende kracht is achter de buitenlandse varianten zoals S4H en S4B. Op de vraag over wie de organisaties financiert, zegt Choudary: “Allah is onze bevoorrader.”
“De inhoud van de discussie wordt uit het oog verloren, omdat de uitspraken rondom de sharia strijdleuzen worden van politici en activisten”, zegt Thijl Sunier, hoogleraar islam in Europa aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. “S4H zegt: Nederland moet islamitisch worden en de sharia krijgen. Opstelten zegt: dit nooit in Nederland. Maar de sharia is geen grondwet of blauwdruk voor een islamitische staat, zoals velen vaak veronderstellen, maar gewoon een complex van wetten, regelingen en jurisprudentie.”
Het shariastelsel is in de loop der eeuwen aangepast en bestond in veel gevallen naast seculiere wetgeving. Het bevat bijvoorbeeld richtlijnen over scheidingsrecht, of welke handelingen moeten gebeuren bij geboorte of overlijden. “De discussie die kenners van islamitisch recht over shariawetgeving in Europa voeren, gaat niet over de vraag of Europa islamitisch moet worden, maar of het mogelijk is moslims voor bepaalde zaken de gelegenheid te geven op basis van islamitisch recht een zaak te regelen.” In het Verenigd Koninkrijk is inmiddels het Islamic Sharia Court te vinden, dat zich vooral bezighoudt met echtscheidingen.
De Sharia-bewegingen maken bewust gebruik van het spel van strijdleuzen en media-aandacht. In een video op de website van Shariah4Holland praten woordvoerders Abu Qasim en Belkacem, gezeten op gras voor een lage heg in wat lijkt op een achtertuin, over de demonstratie op de Dam. “We hadden vooraf gepland dat we Wilders zouden aanvallen, dat zou zorgen voor mediahectiek”, zegt Abu Qasim. Hij zegt dat de demonstratie zo gepland was om zoveel mogelijk opschudding te veroorzaken. “We rekenden op een arrestatie. Ze zijn er geheel ingetrapt.”