Online therapie is minstens zo effectief als face-to-face therapie. Dat blijkt uit het proefschrift van Jeroen Ruwaard (1970), waar hij vrijdag 8 februari aan de Universiteit van Amsterdam op promoveerde. Bovendien biedt online therapie de cliënt veel voordelen. Zo kan vanuit het eigen huis, op elk gewenst tijdstip, aan de therapie worden gewerkt. “Zelfs om vier uur ’s nachts als de client dat wil ”, aldus Ruwaard.
Een gemixte vorm van online en face-to-face therapie is volgens online therapiedeskundige Jeroen Ruwaard de toekomst. “De kritiek van vroeger over dat het niet persoonlijk genoeg zou zijn, is verstompt,” vertelt Ruwaard. “Uit mijn onderzoek blijkt dat online therapie even effectief is als de klassieke face-to-face therapie.”
Wat voor onderzoek heeft u gedaan?
“Ik heb gekeken naar de effectiviteit van online therapie. Hiervoor heb ik vier programma’s gemaakt voor de vier meest voorkomende psychische klachten: burn-out, depressie en , paniek- en eetstoornissen. Toen de eerste 1500 cliënten de behandeling hadden afgemaakt bleek de effectiviteit even groot als bij face-to-face therapie. Bovendien was de therapietrouw, het aantal mensen dat de behandeling afmaakt, bij ons met 71 procent net iets hoger ligt dan bij face- to- face therapie.”
Wat houdt online therapie precies in?
“Bij onze therapie gaat het om cognitieve gedragstherapie. Dat is een heel praktische vorm van therapie waarbij cliënten opdrachten opgestuurd krijgen. Ze moeten dan bijvoorbeeld schrijven over een traumatische gebeurtenis. Bij gewone therapie ontmoeten behandelaar en cliënt elkaar één keer in de twee weken om die opdrachten te bespreken. Wij hebben gekozen voor een programma dat lijkt op e-mail. De behandelaar stuurt de opdrachten op met instructies. De cliënt maakt dat huiswerk en stuurt het resultaat weer terug. Een dag later stuurt de therapeut een reactie.”
Kunt u verklaren waarom deze vorm van therapie zo succesvol is?
“Er is meerdere keren per week contact met de behandelaar waarbij de cliënt veel feedback krijgt. Bij face-to face therapie is het contact maar één keer in de twee weken. Bovendien is de feedback van hogere kwaliteit omdat de behandelaar hier langer over na kan denken.
Er bestaan veel zelfhulpsites die dezelfde elementen bevatten, maar mensen haken daar af omdat ze de motivatie verliezen. Bij online therapie geeft de behandelaar feedback en zorgt voor steun en motivatie.”
Zijn er nog meer voordelen van online therapie?
“De client en de behandelaar hebben vrijheid van tijd en plaats, omdat de therapie via het internet plaatsvindt. Ze hoeven niet op hetzelfde moment online te zijn. Als cliënten er behoefte aan hebben kunnen ze om vier uur ’s nachts, in hun vertrouwde thuisomgeving, aan hun therapie werken.
Daarbij kunnen we met online therapie mensen van over de hele wereld bereiken. Twee jaar geleden zijn we een onderzoek gestart naar het verlenen van hulp aan slachtoffers van oorlogsgeweld in Irak. Er zijn daar maar weinig psychologen en psychiaters, maar op deze manier kunnen we die mensen toch bereiken. Dat is een mooie toepassing.”
Zijn er ook nog nadelen van online therapie?
“In de vorm die wij nu hebben, zien de client en behandelaar elkaar niet. Dat vraagt wel wat inlevingsvermogen. De behandelaar ziet niet hoe iemand erbij zit en of iemand zich heeft geschoren . Omdat de behandelaar die informatie mist moet hij goed tussen de regels door kunnen lezen.
Bovendien is er de afstand. Als er een crisis is, zoals voorkomt in de geestelijke gezondheidszorg, moet de behandelaar goed weten wat hij moet doen. Als een cliënt uit zijn directe omgeving of stad komt, weet hij welke instanties hij in kan schakelen of naar wie hij kan doorverwijzen. Als ik in Amsterdam zit en de cliënt in Schiermonnikoog, dan is dat toch een ander verhaal. Van tevoren moet goed worden nagedacht over wat je dan moet doen.”
Denkt u dat online therapie de standaard gaat worden?
“Nee dat denk ik niet. Er zal een vorm ontstaat waarbij online en offline contact met elkaar worden afgewisseld. De digitalisering in de zorg die de afgelopen tien jaar is ingezet blijft. Het is heel normaal dat bepaalde taken door computers worden overgenomen, maar er lopen in ziekenhuizen nog steeds zusters rond. Dat gaat ook gebeuren in de geestelijke gezondheidszorg. Die digitalisering is gestart.”