Rooskleurig was de berichtgeving over debatcentrum Felix Meritis de afgelopen tijd niet. Sinds half december kan het de huur niet meer betalen. Maar volgens directrice Linda Bouws komt het echt goed.
Het gebouw, daterend uit 1788, is een Rijksmonument en eigendom van Stichting Felix Meritis Beheer. Eind jaren zestig opende Ramses Shaffy er het Shaffy Theater. Sinds 1988 huurt het Europees Centrum voor Kunst, Cultuur en Wetenschap het gebouw. Samen noemen ze zich Felix Meritis. Felix Meritis organiseert onder meer de reeks Conversations on Europe en De Globaliseringslezing.
Felix Meritis is niet het enige culturele debatcentrum in Amsterdam. Toch vindt Bouws het onderscheidend. “Wij zijn veel meer bezig met grote thema’s. Wat is burgerschap? Waar willen we naartoe met onze samenleving? We organiseren bijvoorbeeld de Nacht van de Rechtsstaat, waarin we het sociaal contract tussen burger en overheid opnieuw onderzoeken.”
Financiële problemen
Wegens verscherpte veiligheidseisen heeft Felix Meritis de afgelopen jaren veel onderhouds- en renovatiekosten moeten maken. Omdat het gebouw niet in handen is van de gemeente heeft het centrum dit via een verhoogde huur zelf moeten betalen. Een brandbrief van Stichting Vrienden van Felix Meritis, ondertekend door onder meer publicist Felix Rottenberg, riep de gemeente op de huur van 400.000 euro per jaar te halveren.
Andere redenen voor de financiële problemen komen door de crisis. Er is een daling in zaalverhuur en horecaomzet. Bouws: “Wat ons genekt heeft, is dat mensen bijvoorbeeld minder drankjes kopen. Bij ons is in een jaar tijd ongeveer een ton minder omzet gedraaid.”
Bouws: “Op korte termijn zou een verlaagde huur ons redden. We waren in het verleden altijd in staat de huur van 400.000 euro te voldoen, maar met een verlaagde huur kunnen we ook in crisistijd blijven bestaan. We kunnen dan de rente op onze hypotheek blijven betalen. Op de lange termijn moeten we echter wel inhoudelijke zakenpartners structureel aan ons verbinden. Zij kunnen ons meer lucht geven.”
Bouws voert nu verschillende gesprekken. Veel wil ze er niet over kwijt, behalve dat één van de gesprekken inderdaad met een commerciële partner is. Het Amsterdamse College van B&W gaf woensdagavond zelf aan ook in gesprek te zijn met Felix Meritis Beheer. Het denkt erover het pand te kopen om zelf te verhuren of door te verkopen. Wat dat zou betekenen voor de huurkosten is onduidelijk.
In de begroting van 2013 hield Felix Meritis wel degelijk rekening met verminderde subsidie. Het hoopte op bijna twee miljoen euro aan eigen inkomsten. De begrote inkomsten zouden daarmee voor 17% bestaan uit gemeentelijke en overige subsidies.
Dit is vergelijkbaar met het verdienmodel van het grootste debatcentrum van Amsterdam, De Balie.“De Balie verdient meer dan 80 procent van de begroting zelf, onder meer met kaartverkoop, zaalverhuur, horeca, coproducties, samenwerkingsverbanden en projectbijdragen,” zo meldt het op zijn site. Debatcentra de Rode Hoed en De Nieuwe Liefde ontvangen helemaal geen subsidie van de gemeente.
Vertrouwen
De inkomsten bleven echter achter en Felix Meritis kwam in de problemen. Bouws geeft aan binnen twee weken meer duidelijkheid te kunnen geven omtrent een mogelijke structurele oplossing. Het Amsterdams college vergadert volgende week verder over een eventuele aankoop van het pand. Het is onduidelijk hoeveel het pand zou moeten kosten.
Over de gesprekken met het college wil Bouws niets kwijt. Over de toekomst van Felix Meritis wel. “Ik heb er vertrouwen in dat het goed komt.”
De in de tabel weergegeven cijfers zijn geverifieerd bij Felix Meritis, Pakhuis de Zwijger en De Balie. De Balie verloor in 2013 de rijkssubsidie van 250.000 euro.