Propria Cures: 'Aanslag op satire, niet op media in hun geheel'

Daan Doesborgh (foto: Renée Stam)
Daan Doesborgh (foto: Renée Stam)
Is de aanslag op Charlie Hebdo in Parijs een 9/11 voor de satire? Daan Doesborgh (26) is redacteur van het literair-satirisch blad Propria Cures in Amsterdam. Hij heeft gemengde gevoelens bij de publieke betrokkenheid en de reacties van de media.

Is Propria Cures bang?
“Nee, totaal niet. De redactie van de Volkskrant heeft bewaking gekregen, zo overbodig. Burgemeester Van der Laan heeft echt niet even met Propria Cures gebeld en dat is helemaal terecht. Propria Cures is klein en onbeduidend en niet te vergelijken met Charlie Hebdo. We hebben ooit een harkpoppetje van Mohammed geplaatst, geen enkele reactie op gehad. Dat bevestigt de inschatting van Van der Laan. Maar op het wereldtoneel is de Volkskrant natuurlijk ook maar een marginaal blad.”

Wat vind je van de massale betrokkenheid, zijn we allemaal Charlie?
“Ik vind het hypocriet, of in ieder geval verdacht. Charlie Hebdo had maar 60 duizend lezers. Ook in Nederland heeft de samenleving geen sympathie voor satire, op z’n sterkst zelfs antipathie. Het zijn de mores van deze tijd. Mensen roepen al snel dat ze aangifte willen doen als wij weer iemand afgefakkeld hebben. Na wat in Parijs is gebeurd, vinden mensen het ineens belangrijk dat er satire is. Daar zijn dus twaalf moorden voor nodig. Dat is echt heel treurig.”

Is dit de 9/11 van de satire, zoals je donderdagochtend in een interview op Radio 1 zei?
“Zo voelde het toen, maar dat is misschien wat te gechargeerd. Ik zou eigenlijk willen zeggen dat het kleiner is. Ik denk dat het wel meevalt met de significantie voor de satire an sich, want het gaat per definitie om prenten over de islam. Maar het blijft de eerste grote aanslag op de kleine wereld van satire en niet op de media in zijn geheel. Satire is grof, maar altijd in dienst van de humor. Die afspraak staat onder druk.”

Is het niet juist groter? Een aanval op de vrijheid van meningsuiting of democratie?
De Volkskrant kopte donderdag ‘Aanslag op de democratie’, dat vind ik echt een overstatement. Ik denk dat het anders was geweest als de aanslag niet op de redactie van Charlie Hebdo was geweest. Die gekken met kalasjnikovs hadden de slachtoffers ook één voor één thuis kunnen opzoeken. Dan was het een aanslag geweest op cartoonisten, op de stripwereld. Nu wordt er een redactie aangevallen, waardoor het een aanval wordt op de persvrijheid.”

Hoe beoordeel je de reacties van de media?
“Veel te terughoudend. Satire is vanzelfsprekend al minder terughoudend, maar op het moment dat die positie in het geding is, moeten de media stelling nemen. De mainstream media zouden de prenten uit Charlie Hebdo wereldwijd moeten reproduceren. Dan toon je dat een aanval op het blad niet effectief is om het tekenen van Mohammed uit te roeien. En dat het afbeelden van Mohammed in seculiere media niet te verbieden is. Media moeten uitdragen dat dit onderwerp niet alleen voorbehouden is aan rellerige blaadjes. Maar dat gebeurde na de brandbom bij Charlie Hebdo in 2011 niet en nu weer niet.”

Gaat Propria Cures prenten uit Charlie Hebdo afdrukken?
“Nee, want ik vind dat die verantwoordelijkheid niet bij Propria Cures ligt. Überhaupt niet bij een satirisch blad, maar juist bij de mainstream media. Wij zijn ook niet zo’n visueel medium. Onze enige triomf is dat we Nederland aan Fokke en Sukke hebben geholpen. Maar in onze opiniestukken staan regelmatig dingen die moslimfundamentalisten niet leuk vinden. Satire durft dit al. Zo wordt het een makkelijk doel. We moeten duidelijk maken aan al-Qaida dat ze om dit fenomeen te stoppen alle westerse media moet bestrijden.”