Het Marineterrein is zes maanden lang in gebruik als het centrum van het Nederlandse EU-voorzitterschap. Intussen is er ook een cultureel programma, waarvan vrijdag de onofficiële housewarming was. Met DJ Schengen achter de spreekwoordelijke draaitafel.
CENTRUM – Het is feest in de Kattenburgerstraat. In een zeecontainer langs de eeuwenoude muur van het Marineterrein maakt DJ Schengen een opzwepend gebaar naar het publiek, maar dat werkt niet zo mee vanavond. De ruim twintig aanwezigen hebben het te druk met elkaar om op de DJ met laptop te letten.
Het feest is bedoeld als ‘housewarming’, een kennismaking met de buurt. Buurtbewoners kregen een brief in de bus met informatie over het Nederlandse EU-voorzitterschap en een uitnodiging voor de evenementen van het culturele programma. Daar hoort ook het feest van vanavond bij.
Een collectief van twaalf ‘Europeanen’, met een grote minderheid Nederlanders, organiseert de komende zes maanden activiteiten langs de historische bakstenen naast het Scheepvaartmuseum. Achter de muur werken ambtenaren en vergaderen ministers, ervoor komen kunstinstallaties en voorstellingen. New Europeans, zoals het collectief heet, is onderdeel van Europe by People, het culturele EU-programma dat voor het merendeel wordt betaald door het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Vanavond heeft de buurt het op het oog laten afweten, al helpt de regen ook niet mee. De voertaal is Engels, de dresscode hip. “Ze waren er wel hoor”, zegt kunsthistorica Andreea Breazu (28), een van de twaalf ‘Europeans’. “Buurtbewoners kwamen en komen langs om te kijken hoe het is en te vragen wat we doen.” Daarnaast probeert het collectief actief de buurt te betrekken bij hun activiteiten, bijvoorbeeld door films te vertonen in het nabijgelegen buurthuis.
Daarbij speelt ook mee dat de New Europeans zelf de ruimte niet hebben voor grote evenementen. Het twaalfkoppige collectief van kunstenaars, schrijvers, historici en designers mag vier containers gebruiken, maar die zijn al snel vol, bewijst ook vanavond. Een van de containers functioneert als keuken, een ander lijkt een algemene verzamelplek te zijn, een derde heeft bardienst, in ieder geval vanavond.
DJ Schengen staat in de vierde container, die geparkeerd is bovenop de derde container. Naast hem staat een varen. Buiten regent het zachtjes, maar binnen is het benauwd. Het glas is beslagen, de mensen staan dicht op elkaar. De feestgangers staan in de damp, maar houden hun sjaals en mutsen aan.
Wat de New Europeans de komende maanden gaan doen weten de leden van het collectief zelf ook nog niet. “We zijn net begonnen”, lacht Oostenrijkse designer Stefan Auberg verontschuldigend vanachter de bar, waar hij gratis drank mag uitdelen.
“We hebben nog geen doelen”, zegt ook Breazu. “We zijn nu drie weken bezig, maar we zijn nog bezig uit te vogelen hoe we samen kunnen werken.” Officieel is het collectief een ‘test zone voor alledaags Europa’, maar wat dat is? Breazu vindt het lastig. “Het geeft vooral vrijheid. Het betekent dat we geen afgeronde projecten hoeven te produceren. Het gaat om het proces.”
DJ Schengen maakt nog maar eens een flitsende beweging achter zijn laptop. De varen naast hem staat er onbewogen bij. Zijn naam is – helaas – eenmalig in gebruik als artiestennaam. Sterker nog, DJ Schengen bestaat uit meerdere personen, onthult Breazu. De inspiratie ervoor was de uitspraak van Frans voormalig president Sarkozy, die beweerde dat Schengen, de Europese grenszone dan, dood was. Dat is in ieder geval niet zo. Schengen leeft, en hij danst op het Marineterrein.