CENTRUM – Wierookdampen vullen het café van de Nieuwe Yogaschool in de Jordaan. Achter twee glazen deuren is net een yogasessie begonnen. Zo’n veertig mensen zitten in kleermakerszit in de grote hal op matjes, hun armen ver naar achter gestrekt. Dit is Vinyasa-yoga, een vorm die veel inspanning vereist. Zweten is onvermijdelijk. Voor deze yoga betaalt de beoefenaar daarom 6 procent btw, net als voor bijvoorbeeld een zwembadkaartje. Het is immers goed voor de gezondheid en dat moet gepromoot worden.
Later die avond, om kwart voor negen, zitten er weer mensen in diepe concentratie achter de glazen deuren. Yin-yoga is het dit keer. Hiervoor is de btw 21 procent, want de deelnemers zweten niet, ze mediteren.
Verschillende tarieven
De gedachtegang lijkt niet onlogisch: waar gezweet wordt, zijn gezonde activiteiten, en die krijgen een lager btw-tarief. In de praktijk van yoga, zen en mindfulness zorgt het alleen voor merkwaardige situaties. Vergelijkbare producten hebben verschillende btw-tarieven, bepaald door het aantal zweetdruppels, en activiteiten die goed zijn voor de geestelijke gezondheid worden niet meegenomen. Volgens Nederlandse zen- en yoga-organisaties is die definitie van gezondheid niet meer van deze tijd. Rients Ritskes, hoofdopleider van zen.nl, startte daarom met collega’s begin dit jaar een petitie om de regelgeving te veranderen. Vandaag ging de teller de tienduizend voorbij. Het doel is 25 duizend ondertekeningen, om daarna de petitie aan de regering en de Tweede Kamer aan te bieden.
“De Belastingdienst maakt een onderscheid tussen mentale en fysieke conditie”, zegt Ritskes. “Terwijl we weten dat mensen in Nederland tegenwoordig niet meer ziek worden van werken in een fabriek, maar van achter een computer zitten.” Hij noemt meditatieve yoga en zen een noodzaak, geen luxe. “Het hoort bij sport.”
‘Tarief achterhaald’
“In het licht van huidig medisch en wetenschappelijk onderzoek is het tarief echt achterhaald”, zegt ook Arthur van Nieuwendijk van Zen Amsterdam. “Het wordt steeds duidelijker dat het niet alleen belangrijk is om fysiek gezond te zijn, maar ook mentaal.” In hun petitie maken de indieners de link tussen geestelijke gezondheid en stressklachten.
Dat zen daarbij helpt is volgens Van Nieuwendijk allang niet meer betwist. Positieve effecten op de gezondheid van cursisten ziet hij al jaren. “Probeer maar eens twintig minuten stil te gaan zitten. Je moet ervoor trainen en het is hard werken. Het is minstens zo gezond als sport. Maar zweten doen we niet.”
Van Nieuwendijk twijfelt er niet aan dat de petitie de 25 duizend ondertekeningen in de komende twee maanden gaat halen. Dat eerste tienduizend steunbetuigingen binnen een maand binnengehaald zijn zegt genoeg, vindt hij. “Het idee wordt blijkbaar breed gedragen, niet alleen door ons.”