Bij ‘natuur’ denk je niet meteen aan Amsterdam, maar ook de hoofdstad heeft zo zijn groene plekken. Zelfs in de winter is daar nog volop leven. Natuurgids Arend Wakker laat zijn favoriete stukje natuur zien: de Koeienweide in het Vondelpark.
VONDELPARK – “Hier heb je kleefkruid.” Arend Wakker stopt het groene plantje in zijn mond en kauwt. “Ongeveer de helft van wat er in de berm groeit kan je eten. Tot verwondering van de meeste mensen. Terwijl alle groenten die wij eten in de grond is geteeld. Dat besef, dat wij nog steeds heel afhankelijk zijn van de natuur om ons heen, dat probeer ik aan te wakkeren.”
Dik ingepakt loopt de geoloog, plantenkenner en natuurgids over de Koeienweide. Onder zijn donkerblauwe winterjas komt een trui met hoge kraag tevoorschijn. Muts op zijn hoofd. Houten bril op zijn neus.
De Koeienweide is een afgesloten natuurgebied in het Vondelpark. Bij het Natuur&Milieuteam Zuid kan iedereen een rondleiding aanvragen. ‘s Zomers staat het grasveld vol met orchideeën, koekoeksbloemen en verschillende grassoorten. In dit jaargetijde is daar weinig van te zien. Toch weet Wakker zelfs nu van alles te vertellen. Het is niet voor niets zijn favoriete Amsterdamse stukje natuur. Wakker: “Als je hier ‘s zomers staat, is het net alsof je ergens in de achterhoek een bungalowtje gehuurd hebt.”
Midden op het groene veld staat een eendachtige vogel zijn vleugels uit te wapperen. Het beest heeft bruinzwarte veren met een witte vlek. Zijn geelachtige ogen vallen op. “Dit is een nijlgans”, laat Wakker weten. “Een exoot, een vogel uit het Middellandse Zeegebied. Tot twintig jaar geleden kwamen deze vogels nog maar weinig voor. Maar onder andere door de klimaatverandering zitten er hier tegenwoordig heel veel nijlganzen.”
Wakker stelt dat de natuur altijd in beweging is. Continu zijn er groepen planten of dieren die zich uitbreiden of juist wegkwijnen. De nijlgans in de Koeienwei is geringd. Dat betekent dat vogelkenners zijn populatiestand in de gaten houden.
De temperatuur is de afgelopen dagen tot onder nul gedaald. Dat heeft gevolgen voor de natuur. De grashalmpjes hangen slap naar beneden. Heel levendig ziet ze er niet uit. Toch kunnen de groene sprietjes goed tegen de kou. “Het gras laat water weglopen en daardoor stijgt het suikergehalte. Zo krijgen ze een natuurlijke antivries in hun blad. Dat is voor veel planten een methode om de kou te overleven”, legt de plantenkenner uit.
Stofzuigerslangen
Onderweg kijkt de natuurgids voortdurend om zich heen. Op de grond heeft hij zaadjes gespot. Hij pakt er een op en zet zijn bril af om het van dichtbij te kunnen bekijken. Het is een lindezaadje. “Hierin zitten twee of drie levende lindeboompjes. Op millimeterniveau. Ze zitten in zaadrust en doen niks, maar leven wel al.” Elk zaadje dat je door de lucht ziet vliegen, is eigenlijk al een levende boom.
Een groene halsbandparkiet vliegt door de lucht. Het hek naar het drukke Vondelpark is alweer in zicht. Is het niet zonde voor de natuur, om er als mens doorheen te lopen? Wakker: “Nee, dat is niet zonde. Het is wel zonde als je door de natuur loopt en er niet van geniet.”