Een zaal, zes politici, veertig onderwijsprofessionals; het lijkt het ultieme recept voor een knetterend debat in De Balie. Maar waar leraren woensdagavond verhalen en visie boden, bleven politici vooral luisterend achter.
Met een glas wijn in de hand komen de veelal jonge docenten lachend De Balie binnen. Toch is gezelligheid niet het doel van de avond; vrolijke gezichten worden streng wanneer het over het onderwijs gaat. Ook de aanwezige politici benoemen het steeds weer: leraar zijn, dat is ‘verdorie’ moeilijk. ‘In de klas van mijn dochter zitten dertig kinderen’, zegt Rutger Groot-Wassink, lijsttrekker van GroenLinks. ‘Ik zou het geen dag volhouden.’
Het debat blijkt een gesprek te zijn. In de salon staan zeven tafels waar een lijsttrekker of kandidaat van het CDA, D66, DENK, GroenLinks, PvdA, SP en VVD met docenten in gesprek gaat. ‘Debatten zijn er genoeg: wij willen leraar en politicus met elkaar in contact brengen’, zegt organisator Fifi Schwarz van Meetup020, een collectief van Amsterdamse leraren die kennis met elkaar uitwisselen. Er zijn drie gespreksrondes. Na de bel wisselen schoolleiders en docenten van tafel; de politicus blijft zitten. ‘Ga bij iemand zitten waar je nieuwsgierig naar bent’, zegt Schwarz.
Vergroot
Foto door: Sterre Meijer
Geen witte kinderen nodig
Dat segregatie een gevoelig onderwerp is, merkt PvdA-lijsttrekker Marjolein Moorman al snel aan haar tafel. ‘Er is een enorm kwaliteitsverschil tussen kansrijke scholen en scholen waar kinderen nauwelijks Nederlands spreken’, vertelt Anneke Baaij, intern begeleider bij de Bekkerschool in Noord. Haar stem is rauw van frustratie. ‘Door het lerarentekort holt de kwaliteit achteruit.’ Maar: een succesvolle school hoeft niet gemengd of wit te zijn, benadrukt Marijke van Amersfoort, directeur van basisschool Samenspel in Zuidoost. ‘Onze zwarte school is excellent. Daar hoeven geen witte kinderen voor te komen.’
Lijsttrekker Moorman reikt over de tafel. ‘Is er gebruik gemaakt van lerarenbeurzen, Anneke?’ De lerarenbeurs is een aanvulling op het bijscholing-potje van scholen. ‘Nul’, zegt Baaij. ‘Onstabiliteit is funest voor ontwikkeling. Wij hebben het afgelopen jaar drie directeuren gehad.’ Het verschil met Samenspel, de excellente school in Zuidoost, is groot; deze maakte gebruik van vijftien beurzen. Het werken met kinderen met sociale problematiek of een taalachterstand vergt veel van docenten, benadrukt Baaij. ‘Welke leraar kiest voor ons, met zoveel open vacatures?’
Vergroot
Foto door: Sterre Meijer
Met pek en veren de stad uit
‘Het blijft gek dat buurten wel gemengd zijn, maar de scholen niet’, begint D66-raadslid Dehlia Timman. ‘Dat vinden we allemaal erg!’ Haar tafel lacht, maar zonder smaak. Timman gelooft dat veel Amsterdamse ouders bereid zijn hun kinderen naar een gemengde school te sturen. Marilene Beckers-Streefland, bestuurslid van de Stichting Openbaar Onderwijs aan de Amstel, denkt daar anders over. ‘Ik heb zoveel gesprekken gevoerd met witte, hoogopgeleide ouders, die zeggen: “wat heb je een leuke school.” Toch sturen ze hun kinderen niet naar ons.’
D66 is een groot voorstander van vrije schoolkeuze. Beckers-Streefland bekritiseert dit. ‘Kinderen moeten mengen, terwijl ouders vrij kunnen kiezen. Dat spreekt elkaar tegen. Ik ga met pek en veren de stad uit, maar ik vind dat dit moet veranderen.’ Timman denkt even na. ‘Beïnvloeden kan wel, maar dwingen niet.’ Ze neemt Frankrijk als voorbeeld, een land waar schoolkeuze niet vrij is. ‘Je ziet dat mensen met dure advocaten en het stichten van privéscholen onder de verplichting uit proberen te komen. Zo voed je ook ongelijkheid.’ De bel gaat, de laatste ronde is afgelopen. De leraren blijven met een frons in het voorhoofd achter. Timman met een zucht.
Weinig concreet
‘Ik zag politici driftig aantekeningen maken; ik hoop dat het daar niet bij blijft’, hint Fifi Schwarz van Meetup020 aan het slot. De aanwezigen trekken richting de bar, de glazen wijn keren terug. ‘Ik had meer hoor- en wederhoor verwacht’, zegt Sara Tiben, docent Nederlands aan het St. Nicolaas Lyceum in Zuid. ‘De nadruk lag op de politiek en de ideeën waren weinig concreet.’ Geen verrassing, met oog op de gemeenteraadsverkiezingen. Nadine van Hout, lerares op de Bekkerschool in Noord, schrok vooral van het gebrek aan kennis. ‘Je zag ze regelmatig echt kijken van: wat?’
Wel blijven de meeste politici nog even hangen. Kaartjes worden uitgewisseld, telefoonnummers genoteerd. ‘De leerkracht ziet mijn kind meer dan ikzelf’, erkent Numan Yilmaz, kandidaat voor DENK. ‘We moeten meer op hen vertrouwen.’