Het Amsterdamse nachtleven kent vele geheimen. Eén daarvan is graffiti artiest Laser 3.14. Al sinds de jaren ’80 verrijkt hij anoniem de nachtelijke Amsterdamse straten met kritische leuzen en reacties op dagelijkse maatschappelijke ontwikkelingen. Maar als politiek activist ziet hij zichzelf allerminst: “Activisten wijzen alles af. Ik houd van een open debat”. NAP Nieuws sprak hem.
Dr. Smurry, Ego, Dr. Air, Dragon, Tarantula: een greep uit de namen die Laser 3.14 vroeger overal in Amsterdam op de muur gespoten zag staan. Het waren tags van graffiti-artiesten. Dat wilde hij ook, dus ging hij met zijn spuitbussen de straat op. Laser 3.14 is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Eerst in de Bijlmer, daarna in Bos en Lommer. Maar zijn teksten zijn overal door de stad zichtbaar.
Waarom is het voor jou belangrijk om anoniem te blijven?
“In het begin wilde ik niet dat mijn gezicht overal in de media zou opduiken, ik kreeg heel veel op mij af. Maar het komt ook sterker over als niemand weet wie je bent, zo kunnen mensen oordelen over het werk dat je maakt en niet over je personage. Ook al schrijf ik heel persoonlijke dingen. Alles wat ik schrijf gaat in principe over mijzelf en mijn reactie op de wereld.”
Hoe maak je de keuze waar je gaat spuiten?
“Ik fiets overdag door de stad en spot hier en daar wat locaties. Die ga ik dan ’s avonds af. Ik schrijf mijn teksten, print ze uit en pak mijn spuitbussen. Altijd op hout, ik spuit niet op muren. Ik merkte dat als ik op houten panelen spoot er geen houdbaarheidsdatum aan gekoppeld was: Here today, gone tomorrow. Dat effect vind ik interessant en verrassend.”
Jouw teksten worden verkocht en soms in galerijen laten zien. Vind je jezelf commercieel geworden?
“Nee, omdat mijn toon niet verandert. Ik zou pas commercieel zijn als ik geen maatschappijkritische werken meer zou maken om verder te komen. Als jij je werk aanpast of verdunt om meer geld te verdienen dan kan je de kunstenaar wel door de plee spoelen. Dat is voor mij een no go area. Ik heb in mijn werk niks veranderd, alleen verkoop ik het nu.”
Wat zou je graag anders willen zien in Amsterdam?
“Minder regels en minder overheidsbemoeienis. De overregulering vind ik uit de hand gelopen. Als je met je scooter door de nieuwe tunnel bij het Amsterdam Centraal rijdt, hangt er een bord dat dreigt met een boete. Dat werkt zo verstikkend. Dit was vroeger een stad waar alles kon, alles was vrij. Ik heb dus ook best wel problemen met de nieuwe donorwet. Je hebt een ja of nee keuze, maar als je niet kiest dan betekent dat automatisch dat je donor bent. Waarom? Begrijp me niet verkeerd: ik ben voor het donor zijn, maar dat moet iedereen voor zichzelf kunnen beslissen, iedereen moet daar vrij in zijn. De overheid heeft daar niks mee te maken. Al die regels maken het leven in de stad minder vrij.”
Zie je jezelf als politieke activist?
“Ik hou niet zo van activisten, dus nee. Verre van zelfs. Ik vind dat activisten een hele klein werk- en denkomgeving hebben. Zij sluiten zichzelf af van andere dingen, dat werkt voor mij heel beperkend. Ik probeer op zoveel mogelijk vlakken te werken: ik ben niet links, niet rechts en niet midden. Ik moet met alle soorten meningen en ideeën in aanraking kunnen komen, dat is belangrijk. Activisten wijzen alles af, maar ik houd van een open debat. Ik zou mijzelf omschrijven als kunstenaar. Maar het allerbelangrijkste: ik zie mijzelf als mens. Dat neemt niet weg dat ik veel kritiek uit op de politiek.”
Wat is je boodschap aan de Amsterdamse burger?
Wees jezelf en waak voor je vrijheid, vecht voor je vrijheid. Vrijheid is essentieel om te denken, om je vrij te kunnen bewegen, om aan ideeën blootgesteld te kunnen worden die misschien niet-alledaags of juist controversieel zijn. Dat wordt je tegenwoordig ontnomen. Bij jongeren merk ik vaak dat er sprake is van een omgekeerde generatiekloof. Ik kom uit een veel vrijere maatschappij, het is heel gek dat dat nu niet zo is. Al dat gedoe over wat je niet mag zeggen of denken, het één is racistisch het ander seksistisch. Dan wil ik zeggen: Waarom niet? Dat mag wel! Pas geen zelfcensuur toe.”