‘Aart was Aart, hij ging altijd zijn eigen gang’

AMSTERDAM – Op zaterdagmiddag werd in Nieuwendam in Amsterdam-Noord het Aart Staartjespad onthuld: een officieus eerbetoon aan de vorige week overleden acteur en regisseur die in de wijk geboren werd. Het pad is een paadje – het fungeert als oprit naar een nieuw gebouwd verzorgingstehuis – maar voor buurtbewoners is het een aandenken aan Staartjes. Als artiest én als Nieuwendammer.

Klazien Sieswerda (68) en Marijke Hagenbeek (61) slaan de bladzijde om van hun paarse mapje met liedteksten. Ze zingen mee met het koor van verstandelijk beperkte mensen dat de bezoekers van de opening van een nieuw verzorgingstehuis in Nieuwendam verwelkomt. In de gemeenschappelijke ruimte hangen slingers, medewerkers delen melbatoastjes met eiersalade uit. ‘O, let op, nu komt Edelweiss,’ zegt Sieswerda tegen Hagenbeek. De twee vrouwen kennen elkaar uit de buurt. ‘Klazien kent alle Nieuwendamse kinderen, ze is al jaren hockeycoach.’

De opening van het verzorgingstehuis is ook de opening van het Aart Staartjespad: twee meter breed, vijf meter lang, van de straat tot de ingang van het gebouw. De naam is officieus, want de Amsterdamse Commissie Naamgeving Openbare Ruimten weet nog van niks en een persoon moet doorgaans vijf jaar overleden zijn voordat er een straat naar hem of haar kan worden vernoemd. De eerste bezoekers betreden het pad over de rode loper die met kiezelstenen op de stalen loopplaten is gelegd. Een draaiorgel speelt de intromuziek van Sesamstraat, het kinderprogramma waarin Staartjes 34 jaar lang als ‘Meneer Aart’ optrad. Op het zelfgemaakte naambordje staat: ‘Aart Staartjespad, prachtmens, geboren in Nieuwendam’.

Sieswerda en Hagenbeek keken vroeger ‘enorm vaak’ naar de programma’s van Staartjes. ‘Eerst zelf naar de Stratemakeropzeeshow en J.J. De Bom, daarna met mijn dochter naar Sesamstraat,’ zegt Hagenbeek. ‘Ja, de Stratemakeropzeeshow, met de poep- en piesgrappen,’ zegt Sieswerda. Ze kende Staartjes van vroeger. ‘Mijn ouders waren goed bevriend met zijn ouders. Aart leek ontzettend op zijn vader. Aart was Aart, hij ging altijd zijn eigen gang.’

Mosselen

Lida Beumer (59) kent de programma’s van Staartjes vooral via haar dochter. ‘Ze keek naar Sesamstraat en herhalingen van de Stratemakeropzeeshow.’ Toen vorige week zondag bekend werd dat Staartjes overleden was, zocht ze in Facebookgroepen over Amsterdam-Noord naar verhalen over zijn jeugd in de buurt. ‘Iemand schreef dat Aart elke zondag over de Nieuwendammerdijk naar de Schellingwouderdijk liep. Van daar nam hij het kerkpad. Ik weet niet of hij iets met de kerk had. Zijn ouders waren erg communistisch, las ik.’

’t Sluisje is een buurtcafé dat ligt op een hoek van de Nieuwendammerdijk. Aan de ene kant grenst het aan een bruggetje dat een sluis naar de jachthaven overgaat, aan de andere kant ligt het sluiswachtershuisje, klein en grijs. Hier at Staartjes volgens 69-jarige buurtbewoner Hans, die zijn achternaam niet in de krant wil, ‘altijd’ mosselen.

Anne-Karin de Ruijter-Van Eijndhoven was veertig jaar lang uitbuiter van ’t Sluisje. Toen ze begon woonde Staartjes al niet meer in Nieuwendam. ‘Hij is hier nog één keer geweest,’ zegt ze. ‘In 2006 schreef hij een boek over zijn jeugd, over zijn vader. Hij wilde het bij ons presenteren. We schoven in het achterste gedeelte van het café alle tafeltjes bij elkaar, zodat er genoeg ruimte was. Toen las hij voor.’

Bij de opening van het verzorgingstehuis maakt het Nieuwendamse shantykoor zich klaar voor een optreden. Ze dragen gestreepte schoenen, gestreepte shirts en gestreepte hoeden. Klazien Sieswerda en Marijke Hagenbeek vragen zich af of Staartjes vroeger op dit soort buurtbijeenkomsten zou zijn geweest. Sieswerda denkt van niet. ‘Aart was niet echt een verenigingsmens’, zegt ze. ‘Dit was niets voor hem geweest.’