"Iedere stap van de buurman is hoorbaar"

Het aantal meldingen van burenoverlast in Amsterdam is het afgelopen jaar met 22 procent gestegen. Dat blijkt uit het jaarverslag 2013 van bemiddelingsorganisatie BeterBuren, dat begin maart wordt gepubliceerd. De meeste meldingen zijn afkomstig uit stadsdeel West. In veruit de meeste gevallen gaat het om geluidsoverlast.

BeterBuren is een bemiddelingsorganisatie die mensen in Amsterdam, Uithoorn, Amstelveen en Aalsmeer helpt om burenconflicten op te lossen. In 2013 ontving BeterBuren Amsterdam 1.101 aanmeldingen voor buurtbemiddeling. Dat is een stijging van 22 procent ten opzichte van een jaar eerder, toen de organisatie 903 aanvragen kreeg. Uit onderzoek van de Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) van de gemeente bleek afgelopen december dat buren vorig jaar op de zevende plek stonden in de lijst met bronnen van overlast voor inwoners, voorafgegaan door onder andere criminaliteit en vervuiling.

Volgens BeterBuren komt de stijging in het aantal meldingen onder andere voort uit het gewijzigde beleid van woningcorporaties. Die sturen klagende bewoners door naar BeterBuren en bemiddelen minder vaak zelf bij conflicten. Verder blijken Amsterdamse huizen te worden bewoond door steeds grotere aantallen mensen, waardoor meer overlast zou ontstaan. Bovendien zou de werkloosheid onder Amsterdammers zijn toegenomen, waardoor ze vaker thuis zijn en meer overlast kunnen veroorzaken en ondervinden.

Jolijn Broekhuizen, onderzoekster bij de Dienst O+S en gespecialiseerd in burenoverlast, kan zich in deze verklaringen vinden. “Werkloze mensen willen vaak liever niet thuis zitten. Als ze overlast ervaren, kan de frustratie over hun baanverlies de neiging versterken om melding te maken.” Volgens Broekhuizen is ook de mate waarin buren elkaar kennen belangrijk. “In sommige buurten weten mensen niet wat ze van buren moeten verwachten, bijvoorbeeld als er mensen uit het buitenland komen wonen. Daardoor durven mensen elkaar minder snel aan te spreken en gaan ze liever naar een externe partij, zoals BeterBuren.”

Meeste meldingen in West
In stadsdeel Zuid-Oost ontving BeterBuren vorig jaar de minste meldingen van burenoverlast (105), ongeveer gelijk aan het aantal meldingen in 2011 en 2012. Het Centrum kende met 67 procent de grootste stijging; waar bewoners in 2012 nog 67 keer bemiddeling aanvroegen, deden ze dat vorig jaar 112 keer. In West ontving BeterBuren de afgelopen drie jaar veruit de meeste aanvragen. In 2013 nam het aantal meldingen met ruim 21 procent toe tot 250. Stadsdeelvoorzitter Martien Kuitenbrouwer (Partij van de Arbeid) was dinsdag niet bereikbaar voor commentaar op het grote aantal meldingen.

Geluidsoverlast vaakst gemeld
De meerderheid van alle meldingen (61 procent) gaat over geluidsoverlast door personen of apparatuur, zoals muziek uit stereoinstallaties. Het aandeel geluidsoverlastmeldingen in het totaalaantal is veel kleiner in de andere steden waar BeterBuren werkt (bijvoorbeeld 28 procent in Uithoorn). “Amsterdamse huishoudens wonen veel dichter op elkaar dan die in kleinere steden”, zegt Broekhuizen. Volgens Jan Kramer van de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) gaan de meeste klachten uit Amsterdam over gehorige vloeren. “Elke dag bellen Amsterdammers onze servicelijn, bijvoorbeeld voor juridisch advies. Veel Amsterdamse huizen zijn vóór 1950 gebouwd. Toen werden nauwelijks betonvloeren gelegd, maar vaak balken. Als mensen daarop laminaat leggen, horen de buren iedere stap die bewoners zetten.” De NSG ontvangt via de servicelijn dagelijks tussen de vijf en de tien vragen over geluidsoverlast.

“Aantal rechtszaken toegenomen”
De checklist geluidsoverlast van Het Juridisch Loket is bedoeld om mensen te helpen burenoverlast op te lossen. In deze lijst is het aanklagen van buren de allerlaatste stap, na bijvoorbeeld het melden van overlast bij de verhuurder. Desalniettemin merkt huurrechtadvocaat Huib Hielkema dat het aantal burenoverlastzaken de afgelopen jaren is toegenomen. “Woningcorporaties spannen bijna alle overlastzaken aan. Zij staan sterker dan individuele huurders. Als iemand de afspraken van het huurcontract niet nakomt, kan de corporatie het contract opzeggen en de woning laten ontruimen.”

Volgens Hielkema gaan veruit de meeste rechtszaken die met burenoverlast te maken hebben over geluidshinder. “Heel vaak zijn het zaken van mensen die overlast ervaren van buren die bijvoorbeeld drugs- of alcoholverslaafd zijn, of psychiatrisch patiënt. Mensen vinden het lastiger om zulke buren aan te spreken dan gezonde buren.”