Kapotte telefoons verzamelen in Afrika en naar Europa verschepen voor recycling. De Amsterdamse ondernemer Joost de Kluijver (37) won in deze Week van de Circulaire Economie met zijn idee de Circular Award 2018. De jury prees vooral de ‘enorme impact en het internationale karakter’ van het concept. Maar voor Kluijver en zijn bedrijf Closing the Loop is het einddoel nog niet bereikt. Wat doen ze precies?
Terug naar 2012. Joost de Kluijver (37) is werkzaam bij een startup die gebruikte mobieltjes uit Europa naar Afrika brengt. ‘Op een dag vroeg ik me af: wat doet de Afrikaan eigenlijk met zijn kapotte telefoon? Ik ging op onderzoek uit en liep bij wijze van spreken tegen een hele grote berg chemisch afval aan. Toen dacht ik: hier moet ik iets mee.’
Urban mining
Bijna zes jaar later bewandelen de door De Kluijver naar Afrika gebrachte mobieltjes de omgekeerde weg. Meer dan twee miljoen mobiele telefoons zijn inmiddels van het Afrikaanse continent naar Europa verscheept. ‘We begonnen in 2012 met kleinschalige inzamelacties, nu komen er containers vol vanuit onder meer Zambia, Kameroen en Ghana.’
Die zeecontainers worden veelal in België weer geopend. Daar staat de fabriek waar de meeste mobiele telefoons worden ontleed. ‘Door middel van verhitting en het gebruik van chemicaliën ‘delven’ we verschillende grondstoffen waaronder goud, zilver, koper en aluminium uit de kapotte telefoons. Het is een vorm van urban mining.’
In Nederland heeft Closing the Loop slechts twee fulltime-werknemers en drie parttimers, actief op kantoor. ‘Maar in Afrika zijn er inmiddels twee- tot drieduizend mensen die meehelpen aan de projecten. Dat kan zijn van een persoon die een telegram rondbrengt, tot het helpen opzetten van een inzamellocatie.’
Duurzaam
Het proces van de kapotte mobiele telefoon tot de hernieuwde grondstof is nog niet óp en top duurzaam, vindt ook De Kluijver. Zo worden de mobieltjes middels een vrachtschip naar Europa verscheept en verbruiken de fabrieken waar de telefoons verwerkt worden veel energie. ‘Maar dat staat niet in verhouding met de originele mijnbouw’, zegt De Kluijver. ‘In vergelijking met die aanslag op de natuur creëren wij zeer schone vormen van grondstoffen en metalen.’
Als onder meer het goud, zilver, koper en aluminium zijn gedolven, worden de grondstoffen door een handelaar opgekocht en verdwijnen ze op de wereldmarkt. Daar stopt de invloed van De Kluijver en zijn bedrijf. ‘Maar er lopen nu diverse projecten met onder meer sieradenontwerpers die geïnteresseerd zijn in onze metalen.’
Toekomst
In de nabije toekomst wil Closing the Loop uitbreiden naar Azië. ‘In Vietnam en Indonesië zijn we op dit moment de eerste gesprekken aan het voeren. Alleen Japan en Singapore hebben beleid op het gebied van elektronica-inzameling, dus daar ligt nog een hele nieuwe markt voor ons bedrijf.’
En waarom niet in Afrika beginnen met urban mining? ‘Het is nog niet efficiënt om lokaal, dus in Afrika, fabrieken op te zetten waar de telefoons kunnen worden ontleed’, legt De Kluijver uit. ‘Daar zijn tot op heden nog geen investeerders voor gevonden, maar daar willen we wel naartoe.’ Want de Amsterdamse ondernemer heeft een duidelijk doel voor ogen. ‘Een circulaire telefoon, waarbij de metalen en grondstoffen worden hergebruikt door telefoonmaatschappijen, dat zou echt gaaf zijn. Maar zover is het nog lang niet.’
Foto: Wonderlane via Flickr.