‘Mensen zien depressie als zwakte’

AMSTERDAM – In het kader van ‘Blue Monday’ vindt vanavond om 20:30 uur de vierde editie van het Depressiegala in het Tuschinski Theater plaats. NAP Nieuws sprak met een van de sprekers: psychiater Christiaan Vinkers (38).

Zo’n 546.500 volwassenen maken per jaar een depressieve periode mee, blijkt uit cijfers van het Trimbos-instituut. Het Depressiegala wil op de meest depressieve dag van het jaar, Blue Monday, aandacht vragen voor dit onderwerp. Dit doen zij met behulp van deskundigen, acteurs en cabaretiers die op het gala praten over hun ziekte.

Een van die deskundigen is psychiater en stressdeskundige Christiaan Vinkers. Hij schreef in 2017 het boek ‘Even Slikken’, dat gaat over het gebruik van antidepressiva.

Wat is je motivatie om vanavond te spreken op het depressiegala?
‘Er heerst helaas nog een enorm taboe op een depressie en er bestaan veel misverstanden over. Depressie kan echt een dodelijke ziekte zijn. Het is veel meer dan dat je een dag niet lekker in je vel zit. Vergelijk het met een stemmetje dat de hele dag negatief commentaar fluistert en dat je het leven door een pikzwarte bril bekijkt.

‘Vaak gaat het om een aangeboren kwetsbaarheid’

Psychiater Christiaan Vinkers

‘Daarnaast zitten antidepressiva nog steeds in het verdomhoekje. Er zijn veel mensen die denken dat ze niet werken of dat ze de makkelijkste oplossing zijn. Maar dat is niet zo, veel mensen worstelen lang voordat ze medicatie gebruiken en schamen zich er ook nog vaak voor. Alles wat helpt om het taboe te doorbreken is zeer welkom: het gala is daarvoor een mooie gelegenheid.’

Waarom rust er een taboe op?
‘Vaak lijken mensen te denken dat een depressie een teken van zwakte is, dat het je eigen schuld is. Dat is niet zo: vaak gaat het om een aangeboren kwetsbaarheid. Depressies zijn deels erfelijk, en daarnaast is het ook echt een kwestie van pech hebben. We zouden daar niet zo hard over moeten oordelen, maar de mensen die er mee worstelen juist helpen.’

Doorbreekt dit gala het taboe op depressie?
‘Dat is denk ik lastig meetbaar, maar alles wat helpt om depressie meer openlijk bespreekbaar te maken is zeer welkom. In dat kader wil ik de website AllesGoed.org noemen, een prachtig initiatief om depressie ook met je naasten te bespreken.’

‘Het is vaak echt letterlijk overleven’

Christiaan Vinkers

In hoeverre heeft stress invloed op het ontstaan van een depressie?
‘Stress speelt een belangrijke rol in het ontstaan van een depressie. Chronische stress, heftige gebeurtenissen die iemand meemaakt, maar ook jeugdtrauma zijn belangrijke risicofactoren die iemand uit balans kunnen brengen en het risico op depressie kunnen verhogen.

‘Toch krijgt lang niet iedereen na stress, last van een depressie. Daar doe ik op het Amsterdam UMC ook onderzoek naar: hoe kunnen we beter begrijpen wie er wel en wie er minder goed tegen (hevige) stress kan en hoe komt dat?’

Kom je in je werk veel patiënten tegen die een depressie hebben?
‘Ik werk als psychiater bij GGZ InGeest op de Academische Werkplaats Depressie, waar ik zelf ook patiënten zie en behandel. Het is altijd indrukwekkend hoe mensen proberen om te gaan met de somberheid en het lijden die een depressie met zich meebrengt. Dat is vaak echt letterlijk overleven. Wat doe je als je de hele dag piekert, als een negatief stemmetje je influistert dat je waardeloos bent, en gedachten aan de dood hebt? Je probeert alles te doen wat mogelijk is om ervan af te komen, maar het is vaak loodzwaar.’

Heeft u nog een laatste advies aan mensen die twijfelen om naar het gala te gaan?
‘Wees van harte welkom, maar als je niet gaat: kijk bijvoorbeeld ook eens op antidepressiva.nl om meer te weten. Eerlijke en nuchtere feiten over depressie antidepressiva zijn ongelofelijk belangrijk om het stigma en de schaamte tegen te gaan.’

‘Misschien tot vanavond!’