Amsterdam – Feministische kunstenaars stellen vanaf vrijdag hun werk tentoon in de Melkweg in Amsterdam. NAP Nieuws sprak met vier van hen: Hemaseh Manawi Rad, Lotte van den Hoogen, Moze Mertens en Samira Welles.
Wat is feministische kunst? Is het een ingezongen animatie gemaakt door een vrouw? Misschien een tamponautomaat waar feministische zines uit komen? Zijn het Perzische kussens of tekeningen van een vulva?
De werken komen voorbij in Bad Feminist, de expositie die vanaf vrijdag 7 februari in de Melkweg te zien is. De titel van de expositie verwijst naar het gelijknamige boek van Roxane Gay, literatuurprofessor aan Yale University en schrijver voor onder meer The New York Times. In haar boek maakt Gay een argument voor inclusief feminisme waarin diversiteit wordt gevierd. ‘De kunstenaars op deze expositie doen dat ook,’ zegt Fleurie Kloostra (42), de programmamaker van de Melkweg Expo. ‘Ze laten verschillende zienswijzen in hun kunst tot uiting komen, zonder daarbij een oordeel te vellen.’
Zonder oordeel. Dat is ook hoe Samira Welles (21) haar werk omschrijft. Welles maakt tekeningen waarop ze vrouwen op allerlei manieren afbeeldt. Voluptueus en beestachtig, zwanger en transseksueel. ‘Die verscheidenheid vind ik interessant,’ zegt Welles. ‘Ik maak hier in mijn tekeningen ruimte voor, zonder het één per se beter te vinden dan het ander. Het mag er allemaal zijn.’
Tekst gaat door onder de beelden.
Pussy Power
De omarming van verscheidenheid is wat de kunstenaars van Bad Feminist aan elkaar verbindt. Lotte van den Hoogen (25) heeft een tamponautomaat gemaakt waar naast tampons handgemaakte boekjes ter grootte van een pinpas uit komen. In deze ‘zines’ delen mensen (m/v/x) hun ervaringen in relatie tot het feminisme. Waarom? ‘Omdat ik wil laten zien dat deze verschillende ervaringen naast elkaar kunnen bestaan,’ zegt Van den Hoogen.
Het uitwisselen van ideeën is ook wat in het werk van kunstenaar en illustrator Moze Mertens (23) centraal staat. Zij stelde voor haar project Pussy Power de vraag: hoe kan het dat Nederland nog nooit een vrouwelijke minister-president heeft gehad? Hier geeft ze geen antwoord op. In plaats daarvan gaat ze het gesprek aan. ‘Er zijn allerlei verklaringen voor op te noemen,’ zegt Mertens hierover. ‘Mijn doel is om het daar met elkaar over te hebben. Ook al zijn we het misschien niet met elkaar eens.’ Voortbouwend hierop maakte Mertens Thou Told Me, een clip waarin ze haar denkproces in beeld en onder woorden heeft gebracht.
Waar Welles, Mertens en Van den Hoogen diversiteit tussen mensen onderstrepen, zoekt Hemaseh Manawi Rad (24) deze op in zichzelf. Opgegroeid in Nederland als de dochter van Iraanse ouders, weet ze als geen ander hoe het is om elementen uit verschillende culturen mee te krijgen. Dat komt terug in haar werk. In Perseverance worden minimalistische, ‘westerse’ figuren gecombineerd met over-decoratieve, Perzische stoffen. Op een gouden doek (‘Hand Made Robe’) staan in het rood Nederlandse en Perzische zinnen door elkaar geschreven, als een uiting van de manier waarop Manawi Rad vroeger met haar ouders sprak. ‘Vroeger voelde het alsof ik tussen twee culturen in zat,’ zegt Manawi Rad daarover. ‘Nu probeer ik dat gebied daartussen als iets volwaardigs te zien.’
Bad feminists
Hoewel de expositie bezoekers uitnodigt om na te denken over de vraag wat feministische kunst is, durven de kunstenaars die NAP Nieuws sprak daar zelf geen uitspraak over te doen. ‘Ik ben wel feminist, maar ik heb bewust geprobeerd mijn kunst niet aan die term op te hangen,’ zegt Mertens hierover. Waarom niet? ‘Misschien denken mensen dan dat ik boos ben en mannen haat.’ Kloostra herkent dit. ‘Ik zie steeds meer feministische kunst op afstudeershows,’ zegt ze. ‘Toch gebruiken kunstenaars liever niet die term om hun kunst mee te duiden. Ze zijn bang dat het potentiële kopers afschrikt.’
In haar NPR Ted Talk uit 2018 zegt Gay dat het woord ‘feminist’ nog als een beschuldiging voelde toen ze een jonge twintiger was: ‘It was an F word, and not a nice one.’ Inmiddels draagt Gay het label met trots. Maar dan wel op haar manier: als een Bad Feminist met ruimte voor diversiteit en inclusie. Wat dat betreft zijn de kunstenaars op de expositie allemaal Bad Feminists.
Bad Feminist opent op vrijdagavond 7 februari in de Melkweg in Amsterdam. De expositie is tot 8 maart (internationale vrouwendag) te zien.
Afbeelding bovenaan het artikel met dank aan Ellen Schreven/Melkweg Expo