De online wereld van drag queens

‘De ukelele is het meest lesbische instrument dat er is,’ zegt Miss Problematica. Haar ogen verschijnen groot in beeld wanneer ze haar zwartgelakte wimpers omhoog duwt. Miss Velvet zit ook in de livestream en sputtert lachend tegen. ‘Ik was al lang voordat ik uit de kast kwam begonnen met ukelele spelen.’

Nu de gebruikelijke locaties voor drag optredens zijn gesloten, komen drag queens online bij elkaar. Zo houdt queen Problematica minimaal twee keer in de week een livestream op Instragram waarin ze zichzelf opmaakt. Op deze manier kan ze in contact blijven met de drag gemeenschap, én wordt ze beter in opmaken. ‘Het is echt fantastisch hoe de andere queens me helpen,’ vertelt Problematica, die dit jaar is begonnen met drag. ‘Laatst hebben zes verschillende queens me om en om begeleid bij het opmaken van mijn gezicht.’

Ondanks dat Problematica pas sinds kort is begonnen met drag, is ze niet onbekend in de gemeenschap. Het afgelopen jaar heeft ze regelmatig met drag queens gewerkt om boekingen en fotoshoots voor hen te regelen. Problematica merkt wel dat er grote verschillen zijn tussen online drag en hoe het was toen Amsterdamse bars als Taboo en Blend nog open waren. ‘Ik wist precies welke plekken ik moest bellen om boekingen te regelen voor de queens. Er was een soort draaiboek. Nu is die hele structuur weggevallen.’ Online lijken de verdienmogelijkheden beperkt, maar de queens zijn creatief. Zo presenteren sommigen online bingo of feliciteren ze via Zoom een jarige met een show.

Steun en acceptatie

Niet alleen voor boekingen is het lastig dat de clubs en cafés zijn gesloten, de invloed op het gemeenschapsgevoel is voor velen van nog veel groter belang. ‘De queer clubs en bars waren dé plekken waar we onszelf konden zijn, waar we ons geaccepteerd en gesteund voelden’, vertelt Problematica. ‘Velen van ons zitten nu thuis met huisgenoten die ons niet helemaal begrijpen, of zelfs niet eens van ons weten wat we doen.’

Ook queen Miss Vanity Love zag de fysieke plekken voor de gemeenschap wegvallen, en heeft daarom tijdens de eerste golf Instagram account ‘the SnapChatz!’ opgericht. Hier organiseerde ze onder andere online drag competities en wekelijkse liveshows. Binnen de gemeenschap werd er enthousiast gereageerd op het initiatief, maar sinds mei 2020 is het account ‘onder constructie’. Miss Vanity Love weet niet zeker of ze het weer op gaat pakken.

‘Het is echt een strijd, want het is iets waar je van houdt, en wat je enorm graag wilt doen,’ vertelt ze. ‘Maar als je het niet kan doen op de manier die je wilt, dan is dat erg pijnlijk en frustrerend.’ Bij drag gaat het erom dat je een illusie creëert, een fantasie tot leven wekt. ‘Eerst hadden we professionele locaties om op te treden, met licht, geluid, en ruimte al geregeld. Nu is het een soort ‘do it yourself’ optreden vanuit huis. De magie verdwijnt dan.’

Queen Marta, een multidisciplinaire drag artiest die ook rapt en kunst maakt, vertelt dat ze na haar eerste online optreden heeft besloten om het niet nog een keer te doen. ‘Het was een ramp, de internetconnectie viel steeds weg,’ vertelt ze. Toch vond ze dat niet het meest storende aan het online optreden. ‘Het moeilijkste vond ik dat het net voelde alsof ik aan het optreden was voor mijn telefoon. Een connectie maken met je publiek gaat erg lastig online.’

Meer dan verkleden

Volgens Miss Vanity Love is drag niet alleen belangrijk voor de gemeenschap zelf, maar ook voor de rest van de samenleving. ‘Drag gaat om het doorbreken van taboe, het overkomen van stigma,’ zegt ze. ‘Vrouwen leren om hun vrouwelijkheid te omarmen, terwijl ze vaak juist worden geleerd dat ze zich ervoor moeten schamen.’ Volgens haar laat drag mensen op een andere manier naar zichzelf en naar anderen kijken.

Dat drag veel meer betekent dan je alleen te verkleden en voor te doen als vrouw, blijkt ook uit de reacties op de livestream van Problematica en Velvet. ‘Ik heb van mezelf leren houden door drag,’ schrijft een van de kijkers. ‘Als man ben ik verlegen en onzeker, maar als vrouw ben ik de baddest bitch op de dansvloer.’ Wanneer Problematica de reactie leest, legt ze haar gezichtskwast weg en kijkt ze de camera in. ‘Zowel als man als vrouw ben je de baddest bitch op de dansvloer,’ zegt ze. ‘In het ene geval draag je een pruik, en in de andere niet. Remember: dat is het enige verschil.’

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is problematica2-1.pngDeze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is miss-vanity-1-1024x1024.jpg
Miss ProblematicaMiss Vanity LoveMiss Marta