Bir elin nesi var, iki elin sesi var, één hand maakt geen geluid, maar twee handen wel. Het Turkse gezegde galmt door de grote zaal in Paradiso. Het is druk, de zaal is overvol en ook op de balkons zijn er geen plaatsen meer over. ‘Een dubbel gevoel’, daarmee worden de bezoekers van het benefietconcert voor Turkije en Syrië verbonden, zegt acteur en presentator van de avond Gürkan Kucuksenturk. Even later: geconcentreerde gezichten als het rauwe geluid van de Koerdische zangeres Naaz klinkt, die een deels-vertaalde versie van Stromae’s ‘L’enfer’ zingt. Et si je comptais combien on est beaucoup, wat als ik tel hoeveel het er zijn? En dan, na het eerste nummer: ‘Wie gaat er allemaal doneren?’
In Amsterdam was het de week van de benefietconcerten. De Nederlandse hoofdstad telde er vijf: maandag in de Meervaart, woensdag in de Westergas, gisterenavond in Paradiso, vanavond in Podium Mozaïek en zondag in de Melkweg. In tegenstelling tot het programma in de Westergas – daar traden onder andere Goldband, DI-RECT en Bilal Wahib op – werd de avond in Paradiso volledig verzorgd door Turkse-, Syrische- en Koerdische artiesten: de line-up bestaat onder andere uit de Turkse band Altin Gün, de Koerdische zangeres Naaz en schrijfster Meltim Halaceli.
‘Drink vooral veel vanavond’
De opbrengsten van de avond gaan naar Giro555, voor hulpverlening in het rampgebied van de aardbeving. Daar werd afgelopen woensdag, op de landelijke actiedag, bijna negentig miljoen euro voor opgehaald. Vanavond gaan ook de opbrengsten van de bar naar het goede doel. ‘Dus drink vooral veel’, grapt Kucuksenturk. Bezoeker Orhan Polat (51) volgt gehoorzaam op en haalt direct z’n derde glas witte wijn. Als Polat terugkeert vervolgt hij het gesprek met zijn Turks-Amsterdamse gesprekspartner. Ze kennen elkaar pas tien minuten, maar staan te praten alsof ze al hun leven lang vrienden zijn. ‘Er zijn veel mensen die elkaar kennen hier.’ De mannen hebben beiden gedoneerd aan Giro555, al vóórdat ze een ticket voor de avond in Paradiso kochten. ‘Geld is in deze situatie meer waard dan goederen’, legt Polat uit.
Polat, die naar eigen zeggen heeft bijgedragen aan het organiseren van de avond, heeft zelf geen dierbaren in het rampgebied verloren. Maar de moeder van schrijfster Meltem Halaceli, dat is een bekende voor hem. ‘Zij heeft veel mensen verloren en als je dat hoort, ga je sowieso meer helpen.’ Hij is er voor de muziek en om mensen te leren kennen, maar ook voor de steun. ‘Ik heb heel weinig geslapen, maar heb veel adrenaline omdat ik er voor mensen wil zijn.’
‘Het kan beiden, toch?’
Het publiek lijkt een verlengde van de acts: het is voornamelijk de Turkse- en Syrische gemeenschap die op het benefietconcert is afgekomen. Na een korte steekproef door presentatoren Yesim Candan en Kucuksenturk blijkt dat de meesten uit Amsterdam en Rotterdam, waar de Turks-Nederlandse gemeenschap het grootste is, komen. Ook Mehmet (21), die al drie jaar in Amsterdam studeert en het eerste gedeelte van de avond met z’n winterjas aanstaat, komt uit Turkije. Uit Adana, ten zuidwesten van het rampgebied. Daar, in het dorp van z’n vader, moeder en grootvader, zijn er ‘maar vierhonderd mensen overleden door de aardbeving, wat meevalt vergeleken met Kahramanmaraş.’ Hij vertelt het nonchalant, alsof vierhonderd doden in één dorp heus meevalt. ‘Relatief gezien’, voegt Mehmet eraan toe. De student is fan van Altin Gün, de slotact van vanavond, maar is er ook voor het goede doel. ‘Het kan beiden, toch?’
‘Het wordt geen feest, maar een helende avond, een avond van troost’, zei Daniël Smienk, drummer bij Altin Gün, eerder deze week tegen VPRO. Zijn verwachting is uitgekomen: vreemden vinden elkaar in de grote zaal van het poppodium, een huilende man wordt door een toevallige voorbijganger getroost onder de klanken van de Syrische zanger Wasim Arslan en bij iedere artiest lijkt het applaus harder te worden. ‘Bir elin nesi var, iki elin sesi var’, herhaalt Kucuksenturk nog een keer – het geluid van twee handen is oorverdovend.
