Dit weekend vindt voor het eerst het Amsterdam Porn Film Festival plaats. In Filmhuis Cavia en De Uitkijk worden bezoekers getrakteerd op meer dan honderd korte pornofilms. Het doel van het festival is niet (alleen) om op te winden, maar om discussie aan te wakkeren over seksualiteit.
In het kleine, maar uitverkochte, bioscoopzaaltje van Filmhuis Cavia kijken ongeveer zestig mensen naar een bijzondere collectie korte films. In de eerste, Stranger in Paradise van Nat Portnoy, loopt een meisje in een maagdelijk witte jurk en met een zwarte bivakmuts door een groot huis in een stille buitenwijk. In dat huis stuit ze op een matroesjkapop. Ze haalt de verschillende lagen van de pop uit elkaar, om het kleinste poppetje vervolgens tussen haar schaamlippen te laten verdwijnen. Door de bivakmuts is moeilijk te zien hoe onze hoofdrolspeelster dit ervaart, maar een kreun verraadt dat ze het wel kan waarderen.
Stranger in Paradise was de allereerste korte film die werd vertoond op de allereerste editie van het Amsterdam Porn Film Festival. Vier dagen lang worden in Filmhuis Cavia en De Uitkijk creatieve pornofilms vertoond. Het doel is niet (alleen) om op te winden, maar om discussie aan te wakkeren over de rol van seksualiteit en porno in onze maatschappij. Daarom staan ook workshops en debatten op de agenda.
‘Amsterdam is een hele seksuele stad, maar eigenlijk alleen voor toeristen,’ zegt initiatiefnemer Hyeisoo Kim. ‘Amsterdammers zelf zijn preuts en hebben een heel heteronormatief perspectief. De ethische porno die wij laten zien gaat over veel meer dan lichamen en seksuele bevrijding. Het gaat over intimiteit en zorg dragen voor elkaar. Die ideeën zijn ook hier hard nodig.’
Porno in alle soorten en maten
Hyeisoo, die al langer als vrijwilliger werkt in Filmhuis Cavia, kwam op het idee na een bezoek aan het Berlin Porn Film Festival, dat al meer dan vijftien jaar georganiseerd wordt. Na het verzamelen van een team en de nodige subsidies kon ze aan de slag. ‘We hielden een open call voor inzendingen, waarop we meer dan vijfhonderd inzendingen van over de hele wereld ontvingen. Die hebben we allemaal bekeken, om tot een uiteindelijke selectie van 120 films te komen.’
De vertoonde films zijn divers op alle manieren. Mensen van alle genderidentiteiten, alleen of samen, in bed of heel ergens anders, met speeltjes of juist niet. Alles passeert de revue. Vaak begeleid met muziek en vanuit bijzondere hoeken in beeld gebracht. Waar geslachtsdelen en het orgasme in traditionele porno vaak de hoofdrol spelen, is dat hier niet in elke film van toepassing. In sommige films komt er zelfs geen enkel naakt lichaam aan te pas.
Om recht te doen aan de diversiteit van de selectie, wilden de programmeurs niet denken in traditionele pornocategorieën als MILF, lesbisch of trio. In plaats daarvan zijn de films verdeeld in thematische blokken van ongeveer anderhalf uur. Zo staan in het blok Hey G**gle, tie me up technologie en kunstmatige intelligentie centraal, en komen tijdens het blok Rapture films met religieuze aspecten aan bod.
Ruimte voor humor
Het openingsblok, waar ook Stranger in Paradise deel van uitmaakte, is de Cheeky Sneak Preview. Hier wordt van alles een beetje vertoond. In Walking a Fine Line legt maker abcde Flash haar eigen eerste ervaringen met shibari, een sierlijke Japanse vorm van bondage, vast. Naast sensuele shots van een vrouwenlichaam in touwen, is er ook ruimte voor humor: als haar dominator een brandend verjaardagskaarsje in Flash’s vagina steekt, klinkt op de achtergrond het deuntje van Happy Birthday. Het publiek kan daarop een lach niet onderdrukken.
Tijdens de sneak preview wordt ook één van programmeur Hyeisoo’s favoriete films vertoond: Naked Snail. In dit absurdistische werk gaan twee menselijke acteurs verkleed als naaktslakken elkaar te lijf in een Hollands weiland. Een Koreaanse voice-over legt uit hoe het paringsritueel van slakken eraan toe gaat. Geun-yeoung Kang, de jonge Amsterdamse regisseur, vertelt hoe ze op het idee kwam. ‘Ik wil dat mensen slakken in een ander perspectief zien, zij hebben ook gevoelens en seksualiteit.’
Een gemengd publiek
Het publiek is net zo divers als de filmselectie. Zo zijn studenten Thomas en Lotte nog nooit naar zo’n soort evenement geweest. ‘Het was mijn beurt om iets leuks te verzinnen om samen te doen,’ vertelt Thomas. ‘En toen zag ik een foldertje liggen van dit festival. Het leek me wel een bijzondere ervaring om gezamenlijk naar porno te kijken. Normaal is het nogal taboe.’ ‘Ik deed er eerst een beetje lacherig over,’ zegt Lotte, ‘maar ik hoop een soort mengeling van porno en kunst te zien.’
Voor Mira, een vrouw in de dertig, is het minder vernieuwend. Zij is vandaag met haar partner en een groep vrienden. ‘De stad miste echt nog zo’n soort evenement,’ vertelt ze. ‘Het is een belangrijke space voor mensen die niet binnen de verwachte hokjes van seksualiteit en gender vallen. Je kan hier verschillende vormen van seks zien, en er ook van leren. Het gezamenlijk bekijken van deze beelden verandert ook het perspectief. Seksualiteit hoeft niet taboe te zijn.’
Initiatiefnemer Hyeisoo hoopt dat een bezoek aan het festival voor toeschouwers een openbaring kan zijn. ‘Het doel is niet om te shockeren. We willen dat mensen inzien hoe belangrijk seks en lichamelijke ervaringen zijn in het leven, en dat je dat niet hoeft te verbergen.’