Nederlanders houden van bloemen. Ruim zeventig procent van de bevolking koopt zo nu en dan een bosje bloemen, zegt conglomeraat Royal FloraHolland. Maar waarom geven we elkaar bloemen cadeau? Sierteelt-expert Lucas Jansen: ‘Vroeger gaf je elkaar een boeket met een oneven aantal rozen. Die symboliek zijn we nu helemaal kwijt.’
Nap Nieuws was bij de Nationale Tulpendag op de Dam op zoek met de vraag: voor wie plukt u vandaag?
‘Ik maak mezelf gelukkig’
‘Ik zoek vandaag een mooie bos uit voor mezelf, want mijn man vergeet het altijd’, lacht een vrouw. Ze hurkt voor een bak met knalgele, gratis tulpen. De kleur van ontrouw en jaloezie. Even verderop staat een man wat verloren bij een bak rode bloemen. ‘Ik vind het mooi omdat het kleurrijk is. Bloemen zijn leven en maken mensen gelukkig.’ Hij is even stil voordat hij verder gaat. ‘Vandaag maak ik mezelf gelukkig.’
Ooit was een tulpenbol net zoveel waard als een grachtenpand. De esthetische en symbolische waarde van de perfect gekweekte bol was zo hoog dat men er letterlijk fortuinen op weg speculeerde. De bloem was de bitcoin van de Gouden Eeuw. Nu geven we ze gratis weg.
Tijdens de aftrap van het tulpenseizoen was er op de Dam opnieuw sprake van grootschalige tulpenmanie. Duizenden mensen plukten samen ruim 200.000 gratis tulpen op de nationale tulpendag.‘Tegenwoordig halen mensen vooral bloemen voor eigen gebruik’, zegt sierteelt expert Lucas Jansen. Volgens hem is niet alleen de financiële, maar ook de symbolische waarde van bloemen gedaald. ‘Het enige dat we nog kennen is misschien de rode roos, omdat dat staat voor liefde.’
Beeld: Lune van der MeulenDit is een 360-graden foto. Sleep over de foto om de afbeelding te bekijken.
De taal der bloemen
In het Victoriaanse tijdperk waren bloemen geheimtaal waar je intieme boodschappen mee kon overbrengen. Een rode roos voor liefde, klimop voor trouw.
Een zwarte tulp betekende dat je alles voor de ander zou opofferen, waar een narcis stond voor zelfzucht en ijdelheid. Een vrouw op een schilderij met een roze anjer in haar hand was een jonge bruid.
‘Wat je vroeger zag is dat er in de kunst hele verhalen verteld werden met bloemen’, legt Jansen uit. In de negentiende eeuw kende iedereen ‘de taal der bloemen’. ‘Maar de wijze waarop bloemen nu worden toegepast is vooral voor emotie, kleur en de match met je interieur.’ Er zit geen geheime brief meer in ons boeket. Slechts een voorgedrukt kaartje met daarop de woorden ‘zomaar’ of ‘het spijt me’.
Vooral eigen gebruik
‘Bloemen maken mensen gelukkig’, zegt Marc Eijsackers van Bloemenbureau Holland. Deze organisatie zet zich in voor de promotie van bloemen in Europa. Ook zijn ze aangesloten bij de organisatie van de nationale tulpendag. ‘Bloemen kopen voor eigen gebruik is in Nederland heel erg groot. We hebben als een van de weinige landen een eigen consumptie’, vertelt Eijsackers. ‘Die routine van een bloem kopen bij de marktkoopman op vrijdag en op tafel zetten in het weekend, dat is kenmerkend voor dit land.’
Bloemen waren vroeger minder toegankelijk en zeldzamer. Je kocht niet zomaar een bosje bloemen. ‘Neem bijvoorbeeld een alstroemeria, de orchidee van de Andes. Die waren door ontdekkingsreizigers of biologen meegenomen. Vanwege schaarste werd er een hogere waarde aan gegeven en ook meer met de symboliek gedaan.’ Volgens Eijsackers is het nu allemaal wat meer mainstream. ‘Daarnaast is het prijsniveau in Nederland in vergelijking met de rest van wereld erg laag. Bloemen zijn hier nu echt een een consumptieproduct.’