De kledinginzameling moet veranderen. Maar hoe?

AMSTERDAM – De gemeente komt dit kwartaal nog met een nieuwe aanbesteding voor textielinzameling. Textielbedrijven geven aan dat de samenwerking met de gemeente drastisch moet veranderen. Die is namelijk niet langer houdbaar. 

Sinds 2015 zamelt stichting Sympany het textiel in Amsterdam in. Met honderden inzamelcontainers en twee verschillende sorteercentra in het land lijkt dit goed geregeld, maar het bedrijf moet alle zeilen bijzetten om de kosten van inzameling goed te maken. Waar het in eerdere jaren volgens directrice Erica van Doorn nog ‘gouden tijden’ beleefde, is het bedrijf nu veel geld kwijt aan het verwerken van steeds vaker aangetast textiel. Het geld dat onder aan de streep overblijft wordt steeds minder. Dat geld gaat nu naar de circulaire economie in plaats van naar goede doelen, waar de stichting voorheen het geld aan besteedde. Ook andere textielbedrijven geven aan dat de textielinzameling niet meer is wat het ooit was.

Wat gebeurt er met ingezameld textiel?
Textiel dat in een inzamelcontainer terecht komt, wordt eerst naar een sorteerbedrijf vervoerd. Afhankelijk van het specifieke sorteercentrum wordt het textiel in soms wel honderden verschillende soorten onderverdeeld. De ‘bovenste’ laag, vaak zo’n tien procent van de ingezamelde kleding die de beste kwaliteit heeft, verkoopt een sorteerbedrijf aan een groothandel. Deze verkoopt het vervolgens weer door, vaak aan tweedehands of vintage winkels. Alleen op de bovenlaag kan een sorteercentrum winst maken. Een groot deel van wat in Nederland wordt ingezameld is van mindere kwaliteit en verdwijnt naar het buitenland om daar doorverkocht te worden. Versleten en kapotte kleding wordt verwerkt tot recyclebaar textiel.

Afval
Steeds meer huis- en restafval belandt tegenwoordig in de textielcontainers van bedrijven als Sympany. Daardoor raakt ook het textiel van goede kwaliteit besmeurd. Dit is rampzalig voor de inzamelaar, want dit textiel is zelfs niet meer bruikbaar voor recycling en moet als restafval worden weggegooid. Sympany
heeft het percentage afval de afgelopen jaren zien toenemen van acht tot twaalf procent.

Ook de opkomst van fast fashion en de particuliere verkoop van tweedehands kleding zorgen ervoor dat de opbrengst voor inzamelaars als Sympany sterk afneemt. Doordat nieuwe kleding steeds sneller gemaakt wordt, gaat de kwaliteit van het textiel achteruit, geven inzamelaars aan. Daarnaast hebben ze het idee dat de opkomst van platformen als United Wardrobe en The Next Closet, waar mensen hun kleding zelf online doorverkopen, ervoor zorgt dat er minder mooie kledingstukken in de bakken terechtkomen. En dit zijn nu juist de stukken waarop een inzamelbedrijf kan verdienen.

Ambities
Terwijl de textielbedrijven dus kleding van lagere kwaliteit inzamelen en de verwerkingskosten wegens al het afval omhoog gaan, blijft de vergoeding die de gemeente vraagt voor het plaatsen van de containers gelijk. Het is daarom maar de vraag of het huidige systeem wel kan blijven bestaan. In Zeeland moest Sympany begin dit jaar al stoppen met inzamelen vanwege deze problemen. Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam laat weten: ‘Op dit moment heeft AEB noch de gemeente Amsterdamse signalen vanuit Sympany ontvangen dat dit in Amsterdam aan de hand is.’ 

Nog dit kwartaal schrijft de gemeente een nieuwe aanbesteding uit voor de kledinginzameling, waar textielbedrijven zich op kunnen inschrijven. De eisen van de gemeente zijn nog niet bekend, maar de verwachting is dat er meer ingezet wordt op recycling. De gemeente Amsterdam heeft immers grote ambities op het gebied van circulaire economie. Op dit moment is het voor inzamelaars nog niet mogelijk om op de recycling van textiel geld te verdienen.

Rendabel
NAP Nieuws ging langs bij huidige inzamelaar Sympany, om te praten over een eventuele verdere samenwerking met de gemeente. Ook een van de concurrenten, Curitas, vertelt wat zij vinden dat de gemeente moet aanpassen bij de nieuwe aanbesteding. Hoe dan ook zijn beide partijen het erover eens dat er iets moet veranderen zodat de inzameling van textiel ook in de toekomst nog rendabel is.