De eerste internationale klimaattop over aanpassing aan klimaatverandering wordt gehost door Nederland. Wereldleiders en wetenschappers van over de hele wereld komen op de top af en wisselen ideeën uit. Amsterdam heeft het onderwerp al een tijd op de agenda staan. Hoe ver zijn die plannen?
De tweedaagse klimaattop die gisteren virtueel is begonnen staat in het teken van adaptatie: de aanpassing van de mens aan klimaatverandering die nu al gaande is. De conferentie zou in eerste instantie in Amsterdam zijn. Maar vanwege het grote aantal andere activiteiten in de hoofdstad, nu moeilijk voor te stellen, werd besloten de klimaattop te verplaatsen naar Den Haag.
Op de conferentie zijn naast de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb ook internationale wereldleiders als de Franse premier Emmanuel Macron en filantroop Bill Gates digitaal van de partij.
De Amsterdamse burgemeester Halsema is niet aanwezig, maar dat betekent niet dat het onderwerp niet op de Amsterdamse agenda staat. De gemeente publiceerde begin vorig jaar al een strategie voor hoe de stad moet omgaan met klimaatverandering. Hoe ver is Amsterdam?
On 25 January @minpres and @CvNieuwenhuizen will welcome world leaders to the first global climate adaptation summit.
— Roald Lapperre (@lapperre) January 23, 2021
Join @antonioguterres @Pontifex @narendramodi @BorisJohnson @EmmanuelMacron @jokowi @JustinTrudeau @NAkufoAddo & others at @CASsummit2021pic.twitter.com/N40HEFO4ej
De ambitie
Grote steden zijn kwetsbaar voor extreme hitte, droogte en regenval. Uit onderzoek blijkt dat het bij warm weer in de stad wel zes graden warmer kan zijn dan daarbuiten, vooral omdat steen hitte vasthoudt. Ook kan regenwater in bebouwd gebied minder goed in de grond wegzakken. De ambitie van de gemeente is om in 2050 zo goed mogelijk voorbereid te zijn op klimaatverandering.
Wat dat precies inhoudt is nog onduidelijk. Bijna een jaar na de publicatie van de strategie moeten de plannen volgens de woordvoerder van wethouder Laurens Ivens (Wonen en Bouwen) nog worden uitgewerkt. Verder is de gemeente nog in gesprek met alle betrokken partijen, zoals woningcorporaties en de waterschappen. ‘Het is een hoop werk om dat in concrete acties om te zetten’, zegt de woordvoerder. ‘De hele stad aanpassen is een enorme opgave.’
De gemeente maakte vandaag bekend 10 procent van het budget voor stedelijk beheer, jaarlijks zo’n vijftien tot twintig miljoen, uit te trekken voor nieuwe, slimme projecten op het gebied van aanpassing aan klimaatverandering. Samen met de Amsterdamse kennisinstelling AMS Institute moeten deze klimaat-innovaties sneller in de praktijk worden gebracht.
‘Als je een lekkage hebt in de badkamer moet je dweilen én de kraan dichtdraaien’
Klimaatdeskundige Bart Verheggen
Experimenten
Daarnaast heeft Amsterdam een aantal experimenten gedaan, waaronder een onderzoek naar blauwgroene daken. Het dak van de Hogeschool van Amsterdam dient als testlocatie. Een blauwgroen dak vangt bij een grote regenbui water op en zorgt dat de riolering niet overbelast raakt.
De daken zijn volgens de woordvoerder ook goed voor de biodiversiteit en brengen verkoeling. Als gevolg van dit onderzoek wordt er nu tienduizend vierkante meter aan blauwgroene daken gebouwd die via slimme sensoren met elkaar samenwerken. ‘En dat is met Europese subsidiegelden’, zegt de woordvoerder wethouder Ivens. ‘We doen nu ook onderzoek om dat aan andere landen te laten zien’.
Ook deed de gemeente een experiment met waterbergende kunstgrasvelden. Bij een hittegolf kunnen die wel tot 60 graden opwarmen. Als er water onder opgeslagen is, blijven de velden volgens het onderzoek 26 graden koeler.
Nederland als voorbeeldland
Een van de doelen van de grote klimaatconferentie is een uitwisseling van ideeën. Zo wordt het dakenproject geïmplementeerd in Vancouver, Canada. Bart Verheggen, klimaatdeskundige van het Amsterdam University College vindt het terecht dat Nederland het voortouw neemt in de klimaatadaptatie. ‘Nederland heeft mooie innovaties’, zegt hij.
Maar betekent aanpassing aan klimaatverandering niet eigenlijk dat we de strijd ertegen hebben verloren? ‘Het is en, en’, zegt Verheggen. ‘Als je een lekkage hebt in de badkamer moet je dweilen én de kraan dichtdraaien.’
Lessen voor Amsterdam
Kan Amsterdam iets leren op de klimaattop? ‘Het belang van aanpassing zit nog niet bij iedereen op zijn netvlies’, zegt de woordvoerder. ‘Het is indrukwekkend dat zoveel wereldleiders laten zien hoe belangrijk ze dit vinden. Dat helpt.’ Klimaatdeskundige Verheggen sluit zich daarbij aan.
‘Klimaatverandering is een probleem dat zich in slow motion ontwikkelt’, zegt hij. Als je me twintig jaar geleden had gezegd dat het twee zomers geleden 40 graden zou worden, had ik dat niet voor mogelijk gehouden. Maar klimaatrampen zijn op zichzelf niet genoeg om de ernst bij mensen te laten doordringen.’