Na Utrecht en Rotterdam gaat ook in Amsterdam een SP-afsplitsing meedoen aan de komende gemeenteraadsverkiezingen. Lijsttrekker Bart Hartog van Democratische Socialisten Amsterdam (DSA) wil de woningmarkt radicaal hervormen en Amsterdam democratiseren: “Elke Amsterdammer moet inspraak krijgen in hun stad, hun wijk en hun straat.’
De kelder van Bart Hartog (23) staat naar eigen zeggen ‘vol met campagnemateriaal’. Hartog, voormalig medewerker van de landelijke SP, werd geroyeerd vanwege zijn lidmaatschap van jongerenafdeling ROOD, die de SP als ‘geradicaliseerd’ ziet. Uit onvrede richtten onder andere een aantal SP’ers de partij Democratisch Socialisten Amsterdam (DSA) op, met Hartog als lijsttrekker. In Rotterdam (Socialisten 010) en Utrecht (Socialisten 030) ontsproten onlangs al soortgelijke SP-afsplitsingen, waar DSA intensief mee samenwerkt. Inmiddels heeft de partij rond de vijftig leden. Dinsdag sloot een aantal SP-prominenten, waaronder gemeenteraadslid David Schreuders, zich bij DSA aan. Daardoor heeft de partij al een zetel in de gemeenteraad, hoewel dat volgens Hartog niet veel voorstelt. ‘Het is immers nog maar twee vergaderingen tot aan de verkiezingen’.
In de afwezigheid van een partijkantoor gebruikt DSA ‘partijhuiskamers’, waaronder Hartogs flat in de Amsterdamse Molenwijk. Hartog, naast de politiek ook meubelrestaurateur en masterstudent Europese Studies, huurt het voor ‘een sociale huurprijs’ van zijn ouders. Volgens hem ‘de enige manier waarop een jong iemand nog aan een redelijke woning kan komen’. En hoewel dus zelf woonachtig in een opgekocht huis, wil Hartog de Amsterdamse woningmarkt hervormen om de tweedeling van arm versus rijk terug te dringen. Ook zegt hij Amsterdammers weer inspraak te willen geven in hun eigen stad, iets wat de SP volgens hem nooit heeft gerealiseerd. ‘De SP is bang voor interne discussie. En als je zelf al niet democratisch bent, hoe ga je dat dan in de samenleving verwezenlijken?’
Een van jullie kernpunten is het oplossen van de woningnood in Amsterdam. Hoe?
‘In Amsterdam wordt je op het gebied van onder andere huisvesting structureel onderdrukt door pandjesbazen en speculanten. Neem een bedrijf als Blackstone, dat letterlijk alleen panden opkoopt, ze verkamert en ze per stuk voor meer geld doorverkoopt dan de oorspronkelijke aankoopwaarde van het hele pand. Ook expats zorgen voor krapte. Omdat het bedrijf hun huur betaalt kunnen zij zich een veel hogere huur veroorloven. Daar is een oplossing voor, namelijk onteigenen. Het is een woningmarkt, maar we moeten het marktgedeelte eruit slopen.’
Is onteigening geen onderdrukking?
‘Het is onderdrukking van een hele kleine groep, namelijk de superrijken. En zijn die werkelijk onderdrukt? Als je het kapitaal hebt om hele straten op te kopen, zit je thuis waarschijnlijk op een prima bank.’
In de Amsterdamse politiek verkondigen de SP en BIJ1 al het socialistische, antikapitalistische geluid. Je kan beargumenteren dat ook de PvdA deels in dezelfde vijver vist. Heeft Amsterdam nóg een socialistische partij nodig?
‘Anders dan de SP zijn wij uitgesproken socialistisch voor iedereen en zien wij de democratisering van Amsterdam als kerntaak. Elke Amsterdammer moet inspraak krijgen in hun stad, hun wijk en hun straat. Geen top-down gemeente waarbij burgers om de zoveel tijd een beetje inspraak krijgen, maar organisatie van onderaf. Dat wil niet zeggen dat je geen bestuurslagen moet hebben, wel dat inspraak toegankelijk moet zijn. Het Parool schreef dat ambtelijk taalgebruik bij inspraakmomenten en een tijdgebrek bij burgers schadelijk zijn voor de werking van de lokale democratie. Mensen zijn veel te druk met brood op de plank krijgen. Daarom moet een minimumloon van veertien euro ook stadsbreed geïmplementeerd worden. Democratie werkt niet als het alleen op papier staat.’
Jullie noemen ook toerisme als ‘een groot probleem’. Waarom?
‘Wij willen een stad die zijn eigen hoofd boven water kan houden en niet financieel afhankelijk is van toeristen. Minder nadruk op de dienstenindustrie, en meer op de maakindustrie. Zorg dat praktisch opgeleiden in Amsterdam aan het werk kunnen. Toerisme levert inderdaad aanzienlijke inkomsten op, maar ook aanzienlijke overlast. Bovendien worden door toeristische winkels lokale ondernemers als bakkers, ijzerhandels en boekhandels uit de markt gedrukt.’
Om dat te realiseren heb je op zijn minst een sterk, samenwerkend links blok nodig. Ook met de SP, waar je geroyeerd bent en waarvan DSA zich heeft afgesplitst.
‘Wij zijn bereid om met iedereen samen te werken waarmee we de wensen van onze achterban kunnen realiseren, maar we gaan geen water bij de wijn doen. We gaan geen dingen steunen die niet leiden tot meer zeggenschap voor Amsterdammers of niet leiden tot opheffing van de tweedeling. Maar samenwerking kan zeker. Ik denk dat er zat punten zijn waarop we elkaar kunnen vinden.’