De arbeidsmarkt verandert. De afgelopen jaren is het aantal zelfstandig ondernemers in Nederland fors toegenomen, blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Inmiddels werken meer dan 1.1 miljoen mensen als zzp’er. Dat heeft ook gevolgen voor de toekomstige pensioenuitkeringen.
Toch is pensioenopbouw voor veel mensen geen geliefd onderwerp, ziet bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht Herman Kappelle. Hij geeft les aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en adviseert starters om al vroeg over hun pensioenopbouw na te denken. Kappelle: ‘Wie niet nu al begint met rendement op te bouwen, mist het voordeel op de lange termijn. Dat gat haal je misschien niet meer in.’ NAP nieuws vroeg hem naar de mogelijkheden voor starters om hun toekomst financieel veilig te stellen.
Waarom hebben maar weinig mensen interesse in hun pensioenopbouw?
‘Veel jonge mensen vinden het een ver-van-mijn-bedshow. Het onderwerp is ingewikkeld en ze weten dat het toch nog jaren duurt voordat ze met pensioen gaan. Daarbij hebben de meeste werknemers geen invloed op de hoogte van hun pensioen, omdat dit via de werkgever wordt geregeld.’
Welke pensioenregelingen zijn er?
‘Het pensioenstelsel in Nederland bestaat uit drie pijlers. De eerste is de Algemene Ouderdomswet (AOW). Dat is een basispensioen dat iedere Nederlander krijgt. De leeftijd waarop je AOW krijgt, hangt af van de levensverwachting. In 2022 is de AOW-leeftijd 66 jaar en 7 maanden. Het AOW is een redelijk minimum inkomen. Voor alleenstaande komt het neer op €1.250 euro per maand, voor gehuwde of samenwonenden is het €850 per maand. De tweede mogelijkheid is dat werkgevers voor hun werknemers sparen voor aanvullend pensioen. Alleen werkgevers die werken in een branche waar een bedrijfstakpensioenfonds verplicht is gesteld, betalen verplicht pensioenpremie. Dit is bijvoorbeeld zo geregeld voor personeel werkzaam in de horeca of in de zorg. Voor 1 op de 10 werknemers is geen aanvullend pensioen geregeld. Werknemers die zelf moeten sparen voor een aanvullend pensioen, vallen onder de derde pijler. Dat zijn dus ook alle zelfstandige ondernemers.’
‘Wie niet nu al begint met rendement op te bouwen, mist het voordeel op de lange termijn. Dat gat haal je misschien niet meer in.’
Herman Kappelle, Jurist en fiscalist, gespecialiseerd in pensioenen en andere onderhoudsvoorzieningen. Daarnaast ook bijzonder hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Hebben veel zelfstandig ondernemers hun pensioen goed geregeld ?
‘Dat dat blijkt in de praktijk best lastig. Enerzijds, omdat veel jonge mensen er nog niet geïnteresseerd in zijn. Anderzijds geven veel zelfstandige aan dat zij geen ruimte hebben om geld opzij te zetten voor een pensioen. Ondernemers zijn al blij wanneer ze maandelijks genoeg verdienen om rond te komen. In hun ogen komt dat pensioen later wel een keer.’
Waarom is het belangrijk om nu al te beginnen en niet later?
‘Hoe eerder je begint, hoe makkelijker het is om een fatsoenlijke pensioenuitkering op te bouwen. Uit het verleden weten we dat wanneer je geld voor een langere periode investeert, het vrijwel altijd rendement oplevert. Zelfs al begin je met een klein bedrag. Wanneer je het investeert in aandelen en beleggingen, levert het op de lange termijn vaak meer op dan spaargeld. Dus spreek met jezelf af dat je het pas over dertig jaar nodig hebt en probeer er verder niet naar te kijken.’
Welke mogelijkheden zijn er om pensioen op te bouwen?
‘Er zijn heel veel verschillende producten. Bij een verzekeraar is het bijvoorbeeld mogelijk om te kiezen voor een product dat een gegarandeerd pensioenbedrag oplevert. Alleen die zekerheid kost vaak een hoop geld. Daarnaast is het mogelijk om advies in te winnen bij banken en beleggingsinstellingen. Aan de hand van een vragenlijst stellen zij vast hoeveel risico iemand bereid is om te nemen en hoeveel risico iemand kan nemen. Als iemand bereid is om veel risico te nemen, maar dat gezien de financiële situatie niet verantwoord is, wordt dit afgeraden. Dit beleggingsprofiel zorgt ervoor dat ondernemers kunnen beleggen op een manier die bij hen past.’
En als je zelf wil beleggen?
‘Ik ben natuurlijk geen beleggingsexpert, maar kijk in ieder geval uit voor hypes waar je enorm omhoog kunt schieten, maar ook veel kunt verliezen. Daarbij zeg ik altijd: als ik het zelf niet snap dan doe ik het gewoon niet. Daarom zit ik bijvoorbeeld niet in bitcoins, dat begrijp ik niet.’
Wat is uw advies aan de nieuwe generatie starters?
‘Er zijn veel opties, en hoeveel risico je wil lopen is een persoonlijke afweging. In ieder geval is verstandig om er al vroeg over na te denken. Laat je goed informeren om zo een weloverwogen besluit te nemen.’