De Universiteit van Amsterdam (UvA) is een onderzoek gestart naar aanleiding van een klokkenluidersmelding van docent Laurens Buijs over de ‘woke cultuur’ op de universiteit. Tevens raakte de docent in opspraak vanwege uitspraken over ‘het verschijnsel non-binair’. Studenten zijn kritisch: ‘Hij neemt het bestaansrecht van mijn medestudenten weg.’
Buijs, docent interdisciplinaire sociale wetenschappen (ISW), publiceerde afgelopen week een opiniestuk in Folia. Hij hekelt de ‘woke cultuur’ bij de sociale wetenschappen, die in zijn ogen de academische vrijheid bedreigt. Dit deed Buijs naar eigen zeggen om de discussie over het diversiteitsbeleid op de Universiteit van Amsterdam aan te wakkeren na een klokkenluidersmelding die hij bij de universiteit deed. ‘De melding bestaat uit een rapport waarin ik misstanden aan de kaak stel die ik de laatste twee jaar op de sociale faculteit van de UvA heb meegemaakt’, zegt Buijs. ‘Het gaat over het in mijn ogen doorgeslagen diversiteitsbeleid en de cultuur op de faculteit. Hoe wordt er omgegaan met klachten? Hoe wordt macht ingezet?’
Over de inhoud van het rapport wilde Buijs nog niet naar buiten treden. Het gaat volgens hem om informatie waardoor onder meer het College van Bestuur en de faculteitsdecaan in de problemen kunnen komen. De UvA heeft naar aanleiding van de klokkenluidersmelding een onderzoek ingesteld. Een onafhankelijke commissie gaat zijn rapport beoordelen. De UvA geeft in een schriftelijk verklaring aan geen uitspraken te doen over het onderzoek.
Non-binair
In het opiniestuk was Buijs verder kritisch op ‘het verschijnsel non-binair’. De docent stelt dat er ‘vanuit zijn expertise geen ruimte is voor non-binair’ en noemt het een ‘pseudowetenschappelijk concept’ waarvoor geen plaats zou moeten zijn binnen genderstudies.
Verschillende studenten van Buijs reageerden kritisch op deze stelling. Een daarvan is ISW-student Raisa Mulder. ‘Ik vind het onbegrijpelijk voor iemand die lesgeeft in gender en seksualiteit’, zegt ze. ‘Ik heb me hier de laatste jaren veel in verdiept en alles wat ik heb geleerd gaat daar tegenin.’ Ze wil dan ook dat de universiteit actie onderneemt door Buijs per direct te schorsen in afwachting van het onderzoek. ‘Hij misbruikt zijn platform als onderzoeker met een mening die het bestaansrecht van mijn medestudenten wegneemt’, stelt Mulder. ‘Hierdoor is het lastig ruimte te behouden voor een wetenschappelijk gesprek.’ Buijs is het daar niet mee eens: ‘Mijn studenten mogen het met me oneens zijn, maar ze beschuldigen mij in plaats van in gesprek te gaan op de inhoud en met argumenten.’
Ook ISW-student Wini Wildervanck is kritisch op de uitspraak van Buijs, maar eist geen directe schorsing. ‘Ik vind wel dat we het onderzoek moeten afwachten’, zegt ze. ‘De onderzoekscommissie heeft genoeg kennis om te oordelen over een schorsing.’ Ook de opleiding en de docenten ISW, die bij monde van opleidingsdirecteur Michaela Hordijk afstand deden van de uitspraken van Buijs over non-binaire personen, wachten het onderzoek af voordat er mogelijk stappen tegen Buijs worden ondernomen.
‘Eieren, stenen en taarten’
Buijs is fel van leer getrokken tegen het statement van de opleidingsdirecteur. Hij is bang dat studenten acties voorbereiden voor tijdens zijn colleges – die op 6 februari weer beginnen. ‘De UvA beschermt mij niet’, baalt Buijs. De docent is bang dat het zelfs tot geweld kan leiden. ‘Moet ik dan straks de collegezaal inlopen als er studenten staan met eieren, stenen en taarten’, vraagt hij zich af. ‘Ik heb aan de universiteit gevraagd of ik bescherming krijg’, zegt de docent. ‘Maar de communicatie is slecht en ik heb daar nog geen reactie op gekregen.’ Het is onduidelijk of er studenten zijn die acties voorbereiden. De UvA laat desgevraagd weten geen uitspraken te doen over veiligheidskwesties en over contact tussen de universiteit en Buijs.