Amsterdammers hebben vanwege de hogere energieprijzen en inflatie minder te besteden. Ook de voedselbanken in de stad ervaren hier de gevolgen van. De donaties van supermarkten en buurtbewoners slinken en de rijen voor uitgiftepunten worden langer.
Voor Regina Mac-Nack, oprichter van de voedselbank Hoop voor Morgen in Amsterdam-Zuidoost, wordt het lastiger om haar voedselbank draaiende te houden. Er komen steeds meer mensen langs die om een voedselpakket vragen. ‘Soms weet ik het gewoon niet meer,’ zegt ze. ‘Het is echt jagen op eten.’ Ze noemt de situatie complex en frustrerend. ‘Als je loon hetzelfde blijft en je kosten worden verhoogd, is het logisch dat er meer mensen zijn die hulp nodig hebben. Zij moeten het nu doen met minder.’
Geldnood
Uit recentelijk onderzoek van het Rode Kruis blijkt dat er steeds meer mensen in voedselnood leven. 28 procent van de Nederlanders maakt zich zorgen over of ze wel genoeg geld hebben om eten te kopen. ‘De komende weken moet nog uitwijzen wat dit gaat betekenen voor de voedselbanken,’ licht Nicole van Batenburg, woordvoerder van het Rode Kruis in Nederland, toe.
Maar bij Amsterdamse voedselbanken is die stijgende geldnood al wel goed zichtbaar. Naast Mac-Nack maakt ook Gerda Smit, voorzitter van de Voedselbank in Diemen, zich zorgen over de oplopende aanmeldingen. ‘De afgelopen drie maanden zijn onze cliënten van zestig naar honderd gestegen,’ zegt Smit. Ze noemt de inflatie en energiecrisis als aanstichter hiervan.
Ook in de stadsdelen Noord en West hebben voedselbanken te maken met dit probleem. Zo neemt Leefkringhuis Noord nu elke week acht à tien nieuwe huishoudens aan, vergeleken met vijf daarvoor. Bij Stichting Samen Sterk Vrouwen West (SSSVW) sloten de afgelopen weken dertig nieuwe gezinnen zich aan.
Nieuw verdienmodel
Daarnaast zorgt inflatie ervoor dat er minder voedsel wordt geschonken door supermarkten, winkeliers en bedrijven. Supermarkten leggen kleinere voorraden aan en verkopen vaker eten dichtbij de vervaldatum met korting, wat voorheen gedoneerd werd. Ook zorgen relatief nieuwe initiatieven, zoals Too Good To Go – een app waarin gebruikers overgebleven voedsel uit supermarkten en restaurants kunnen overkopen voor een goedkope prijs – ervoor dat er minder aan de voedselbank gegeven wordt.
De donaties lopen met de dag terug. ‘Deels begrijp ik het wel: ondernemers proberen meer winst te behalen waar het kan,’ zegt Smit. ‘Maar door deze nieuwe verdienmodellen lopen deze bedrijven over de ruggen van de voedselbank. We hebben er ontzettend veel last van.’
Verse en gezonde producten
Elf voedselbanken in de stad krijgen hun aanvoer aan basisproducten via de Voedselbank Amsterdam, het centrale uitgiftepunt in de Houthavens. Verse en gezonde producten – zoals vlees, kip, groenten en fruit – ontvangen ze voor het grootste gedeelte via buurtbewoners.
Voedselbanken Hoop voor Morgen en SSSVW vallen niet onder die samenwerking. Darifa Benhadhoum, één van de oprichters van SSSVW, ervaart de teruglopende donaties als problematisch. ‘Vroeger gingen we nog wel eens langs bij slagerijen om te vragen of er iets over was,’ zegt ze. ‘Maar nu voel ik me machteloos.’ Samen met haar collega’s kookt Benhadhoum wekelijks voor zo’n driehonderd mensen een maaltijd. Ook komen er veel gezinnen langs voor een voedselpakket.
‘Gooi dus alsjeblieft niks weg, we kunnen alles gebruiken,’ zegt ze. Smit sluit zich hierbij aan: ‘Door de voedseldonaties van buurtbewoners kunnen we een diverse voorraad in stand houden. Koekjes, chips en snoep hebben we al genoeg.’