Circulaire economie: wat is dat eigenlijk?

Hoewel de overheid aangeeft dat Nederland in 2050 een circulaire economie moet zijn, weten veel mensen niet eens wat circulariteit inhoudt. Dit vertelt Richard Burger, medeoprichter van fietsleasebedrijf Swapfiets. Een samenwerking tussen 22 circulaire bedrijven en 10 partners wil hier iets aan doen. Zij willen een productieketen verwezenlijken waarin producten en grondstoffen zo min mogelijk waarde verliezen. De bedrijven luidden afgelopen maandag de Week van de Circulaire Economie in met een pop-up op de Zuidas.

Richard Burger, medeoprichter van het fietsleasebedrijf Swapfiets, tikt een weckpot en weckfles tegen elkaar. Normaal gesproken zitten hier producten in van het circulaire boodschappenbedrijf Pieter Pot, om zo het gebruik van wegwerpverpakkingen te voorkomen. ‘Mag ik even circulair jullie aandacht vragen?’ Ellyne Bierman, oprichter van kunstbloemenverhuurder Reflower, vertelt dat op dit moment te weinig mensen weten wat een circulaire economie is. Wat volgens haar niet helpt is dat er verscheidene betekenissen aan het begrip circulariteit hangen.

Burger vertelt dat de overheid aangeeft dat Nederland in 2050 een circulaire economie wil zijn. Toch is het tot dusver niet duidelijk hoe ze dat precies willen doen. Het samenwerkingsverband van circulaire bedrijven, de Club van Circulaire Ondernemers, wil daarom het goede voorbeeld geven. Met een pop-up expositie op de Zuidas wil de club Amsterdammers een beter beeld geven van wat circulaire producten zijn. Zo is er een herbruikbare designkeuken te zien van keukenverhuurder Still en kunnen Amsterdammers een circulaire noise-cancelling koptelefoon van Repeat Audio uitproberen. Bij beide zijn alle onderdelen makkelijk te vervangen en te hergebruiken.

Ellyne Bierman (links) en Richard Burger (rechts) Arie Dekker

Circulaire economie

De meeste circulaire ondernemers zijn het erover eens dat een producent verder moet kijken dan haar eigen product. Een bedrijf moet er volgens hen voor zorgen dat grondstoffen, onderdelen en producten zo vaak mogelijk hergebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld kan het de consument makkelijker worden gemaakt kapotte onderdelen van een apparaat te vervangen. Vervolgens is het belangrijk dat deze kapotte onderdelen voor hergebruik of recycling naar het bedrijf van herkomst worden teruggestuurd. Zo zorgt een bedrijf er dus voor dat hun producten zo lang mogelijk meegaan.

Circulariteit is hip

Het duurzame PR-bureau BLYDE maakt ook deel uit van de club. Impactadviseur bij BLYDE, Eva van Bruinessen, bestudeert een paspop met een gele jurk van CIRCLE CLOSET. Dit bedrijf verhuurt kleren om zo het weggooien van kleding te voorkomen. Van Bruinessen vertelt dat veel bedrijven zich onterecht als circulair voordoen. ‘Bij hen is circulariteit een leeg woord.’

Deze bedrijven maken het volgens haar de ondernemers bij de club moeilijk. ‘Zo geeft Swapfiets eerlijk aan dat nog steeds 12 procent van de door hen gebruikte onderdelen niet circulair zijn. De fietsen zijn niet 100 procent circulair dus, maar dat is op het moment het hoogst haalbare.’ Als een ander fietsenbedrijf vervolgens onterecht beweert wel 100 procent circulair te zijn, maakt dat volgens Van Bruinessen dat Swapfiets klanten verliest. Ze vindt dat consumenten beter moeten worden geïnformeerd om dit soort misverstanden te voorkomen.

De gele jurk van CIRCLE CLOSET Arie Dekker

Hoog prijskaartje

Een stukje verderop kijkt Burger naar een van de kunstbloemboeketten van Reflower. Deze service verhuurt boeketten, met vaas en al, om zo de negatieve klimaatimpact die echte bloemen hebben tegen te gaan. Intussen begint Burger over de fietsen van het merk Pelikaan. Deze worden bij de Gamma voor minder dan 200 euro verkocht. Met een inkoopprijs van een paar tientjes per fiets heeft de bouwmarkt hier een mooie winst op. Toch vallen volgens hem dit soort fietsen al na een paar maanden uit elkaar. ‘Bij Swapfiets kopen wij de fietsen in voor vier keer de prijs die de concurrent voor haar fietsen neerlegt. Maar dan gaan de fietsen ook tien of zelfs twintig keer langer mee.’

‘Grondstoffen moeten duurder en reparaties moeten goedkoper worden gemaakt. Als de overheid wil dat circulariteit op grote schaal wordt doorgevoerd, is het aan hen om het eindeloos nieuw kopen van producten tegen te gaan.’ Zolang dit niet gebeurt blijft het bewerkstelligen van circulariteit een duur proces, wat volgens Burger tot op zekere hoogte wel aan de consument doorgerekend moet worden. ‘Als deze consument niet eens weet wat circulariteit inhoudt, is de hogere prijs nog moeilijker uit te leggen.’

De koptelefoon van Repeat Audio en bloemen van Reflower Arie Dekker

Verandering komt

Retailspecialist bij de ING-bank Dirk Mulder test een smartphone van Fairphone uit. Bij deze telefoons kunnen alle onderdelen met de hand worden vervangen om langer gebruik te stimuleren. Mulder denkt dat de overheid doorheeft dat er meer moet gebeuren om hun doel in 2050 te halen. ‘Zo moeten producenten van wegwerpplastic al vanaf 2023 meebetalen aan het inzamelen en opruimen van zwerfafval. En dat is nog maar het begin.’ Zo gaat er volgens hem ook meer wetgeving komen rond het recyclen van kleding en textiel. Wel moet Mulder toegeven dat het voor nu om kleine stapjes gaat. ‘Het kost bedrijven tijd om hun structuur circulair te maken. Bovendien is 2050 nog heel ver weg.’

De pop-up is tot vrijdag 10 februari tussen 09:00 en 17:00 uur te bezoeken in het hoofdkantoor van Circl op de Zuidas.