Als het korset vlam vat, begint de menigte van feministen bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker in Amsterdam-Zuid te joelen. Strijdlustig gooien Dunya Verwey (78) en Claudette van Trikt (72) hun armen in de lucht. Precies 55 jaar geleden verbranden ze op dezelfde plek ook een korset, en riepen daarmee een nieuwe feministische beweging in het leven: Dolle Mina. De dames zijn inmiddels op leeftijd, maar om hen heen staat een grote groep vrouwen van alle leeftijden, klaar om het stokje over te nemen. De Dolle Mina’s van de jaren ’70 zijn terug met nieuwe acties om te laten zien dat feminisme nog net zo strijdlustig is als toen.
Van groot protest naar actie op de achtergrond
Dolle Mina is een feministische beweging die op de kaart werd gezet op 23 januari 1970, vertelt Marleen Hogendoorn, voormalig hoofdredacteur van het feministische maandblad Opzij. Ze verbrandden toen een korset, symbool voor het keurslijf voor vrouwen, bij het standbeeld van Wilhelmina Drucker, een vooraanstaande feministe eind 19e eeuw. Haar bijnaam was Dolle mina. De strijd van de beweging voor vrouwenrechten was getekend door ludieke acties, zoals het dichtmaken van urinoirs, om het tekort aan openbare vrouwentoiletten aan te kaarten. De grootste bekendheid verworven ze met hun strijd voor het recht op abortus, met het motto ‘baas in eigen buik’, dat ze tijdens protesten groot op hun ontblote buik schreven. Na de jaren ’70 verloor Dolle Mina haar prominente plek binnen de feministische beweging, maar is altijd bekend gebleven bij het grote publiek.
De Dolle Mina’s roepen dus vooral beelden van protesten uit de jaren 70 op, maar met de bijeenkomst van vrijdag lijken ze hun terugkomst in te luiden. Eigenlijk zijn we nooit weggeweest,’ verbetert Dunya Verwey, een van de oorspronkelijke Dolle Mina’s. Ze grijnst als ze vertelt over het nafluiten van mannen op straat, haar favoriete actie. ‘Met onze acties in de jaren 70 hebben we een zaadje geplant.’ Dat is gaan groeien, er zijn vrouwen die een boekhandel zijn begonnen, of een blaadje hebben opgericht. Maar om te laten zien dat de spirit altijd is gebleven zijn we nu terug met acties.’ Wat er precies aankomt blijft nog even geheim. ‘Maar we gaan niet meer met de buik bloot, dat hebben we eens gedaan, nu komen we met wat nieuws.’

Modern feminisme
Het feminisme anno 2025 is anders dan in de jaren 70, licht Marleen Hogendoorn toe. In de kern is het nog hetzelfde, de strijd voor emancipatie staat centraal. Zo verdienen vrouwen nog steeds minder dan mannen, is het voor zwangere vrouwen nog steeds lastig op de werkvloer en zitten er nog te weinig vrouwen aan de top van het bedrijfsleven. Het grootste verschil is dat het feminisme intersectioneel is geworden. Dat wil zeggen, de tweede golf feminisme in de jaren ’70 was vooral voor de witte vrouw, tegenwoordig is er ook plek voor vrouwen van kleur. Daarnaast is er ook ruimte voor mensen die zich niet thuis voelen binnen de binaire verdeling van vrouw en man.
Dit keer is de eer om het korset in brand te steken aan Rachel Rumai (35). De schrijver en woordkunstenaar is trots om als vrouw van kleur bij de kunnen dragen aan de bijeenkomst van Dolle Mina. ‘In het feminisme van nu wordt er meer geluisterd naar vrouwen van kleur, ze worden meer betrokken. Ze hebben ook hun eigen organisaties, maar ik zou willen dat het samenkomt. Daarvoor sta ik hier.’
Toch benadrukt Dunya Verwey dat Dolle Mina ook in de jaren 70 al inclusief was. Ze legt uit dat de beweging zich spiegelde aan grote feministen zoals de Afro-Amerikaanse Angela Davis, of de Vietnamese Madame Binh. ‘Wij waren altijd al internationaal, of zoals ze altijd zeiden: ‘de zaak van de vrouw is wereldwijd.’