'Gemeente kan niet zeggen: u bent lid dus u moet weg'

Juridisch gezien gaat het lastig worden ambtenaren te ontslaan die lid zijn van motorclubs als de Hells Angels of Satudarah. “De Hells Angels zijn niet verboden. De gemeente kan niet zomaar tegen een ambtenaar zeggen: u bent lid dus u moet weg”, zegt Ruud Wessel, advocaat en voorzitter van de werkgroep Ambtenarenrechtspositie van de Vereniging Arbeidsrecht Advocaten Nederland, in reactie op het voorstel van burgemeester Van der Laan.

Bij drie leden valt maandelijks een salarisstrookje van de gemeente op de deurmat (credits: Floris van Halm)
Bij drie leden valt maandelijks een salarisstrookje van de gemeente op de deurmat
(credits: Floris van Halm)
Haren in de wind, zoevend op de motor over het wegdek. Een leren hesje met daarop gekleurde sticksels lezen ‘Hells Angels Holland’. Voor leden van de Hells Angels staan de avonden en weekenden in het teken van de motor. Maar van negen tot vijf gaan de leren jassen uit en werken er tenminste drie voor de gemeente Amsterdam.

Burgemeester Van der Laan vindt de publieke functie van een ambtenaar en het lidmaatschap bij motorclubs als de Hells Angels of Satudarah onverenigbaar. De gemeente wil dat ambtenaren die weigeren hun lidmaatschap op te geven, ontslagen kunnen worden. De gemeente Amsterdam onderzoekt de juridische mogelijkheden hiertoe. Advocaat Ruud Wessel is gespecialiseerd in ambtenarenrecht en ziet, met de informatie die nu bekend is, weinig juridische gronden voor het voorstel.

Maakt het voorstel van burgemeester Van der Laan een kans?
“Ik zie dat niet direct. Of iemand nou in zijn vrije tijd op een motorfiets zit of skydivet, dat is het privédomein. Als iemand strafrechtelijk niet veroordeeld is, dan gaat het meer om een ‘gut feeling’ van de burgemeester en dat is geen juridische grondslag.

Het ambtenaren ontslagrecht is een gesloten systeem. De gronden waarop je mensen kunt ontslaan, zijn allemaal vastgelegd. Daar komt de gemeente niet ver mee.”

Heeft de gemeente dan geen enkele poot om op te staan?
“Binnen het ontslagrecht van ambtenaren is er een restartikel, dat zegt dat er op basis van ‘overige gronden’ reden kan zijn voor ontslag, bijvoorbeeld bij verstoorde verhoudingen. De gemeente kan verklaren dat het belang van de gemeente onder druk staat en zwaarder telt dan het belang van de mensen die hun baan kwijt raken. Ik betwijfel of dat haalbaar is.

Ik ken de zaak alleen uit de media en weet niet de exacte gegevens. Toestemming voor ontslag krijgen is afhankelijk van iemands functioneren. Hoe zijn de functioneringsgesprekken tot nu toe, zijn er klachten over deze persoon gekomen, welke functie heeft iemand? Als iemand een vertrouwensfunctie heeft, kan deze persoon sneller ontslagen worden dan iemand die de plantsoenen schoffelt. Dat telt allemaal mee.”

Hells Angels geen criminele organisatie

In 2007 bepaalde de rechtbank dat de Hells Angels een crimineel karakter hebben. Volgens de rechtbank is er echter geen sprake van een samenhangende criminele organisatie. Daarom kan de club niet verboden worden.

Het Openbaar Ministerie probeert nog steeds een verbod op de Hells Angels te krijgen. “We zijn zeer alert op informatie die zou kunnen laten zien dat niet alleen de individuele leden, maar ook de clubs zich schuldig maken aan strafbare feiten”, zegt Wim de Bruin van het Landelijk Parket.

De gemeente voelt zich gesteund door minister Opstelten van Justitie en Veiligheid. Doet dat ter zake?
“Dat de minister iets vindt is prima, maar zolang dat niet in beleid of wetgeving is vastgelegd, is het niet meer dan een persoonlijke visie. In de juridische afweging speelt de mening van de minister geen enkele rol.”