Wie de Kinkerstraat van begin tot eind uitloopt ziet het straatbeeld veranderen. Hip en bloeiend maakt plaats voor leegstand en uitverkoop. Terwijl richting de Elandsgracht de vlotte koffiezaakjes als paddenstoelen uit de grond schieten, gaan richting Postjesweg steeds meer winkels failliet. Hoe kan één straat twee van zulke uitersten aan elkaar verbinden?
Starters en yuppen
Het is druk bij Lot Sixty One. De kleine koffiezaak aan het begin van de Kinkerstraat zit vol mensen die met hun laptop aan een tafeltje zitten, of in tweetallen een espresso drinken aan de bar.
De Australische manager Adam Craig (40) is tevreden: in de achttien maanden dat zijn koffiezaak nu open is, is het vrijwel altijd druk geweest. De locatie, op de hoek van de Kinkerstraat en de Bilderdijkkade, is volgens Adam perfect. “Hier wonen vooral jonge mensen. Starters, yuppen. Die geven misschien geen honderd euro uit aan een diner, maar juist wel twee of drie euro aan een goede kop koffie.”
Supersale en superkorting
Verderop in de Kinkerstraat verandert het straatbeeld. Hippe koffiezaken als Lot Sixty One maken plaats voor leegstaande winkelpanden, hier en daar worden executie-uitverkopen aangekondigd. Aanbiedingen overschreeuwen de winkelnamen: ‘2 halen, 1 betalen’, ‘kortingen tot 70%’, ‘Supersale’ en ‘Superkorting’.
Vlakbij de kruising met de Jan Pieter Heijestraat zit de winkel van Ilker Donmez (32), die al meer dan een jaar te huur staat. In de drie jaar dat zijn dameskledingwinkel Dressed Up aan de Kinkerstraat gevestigd zit, heeft Ilker zijn klandizie flink zien teruglopen. Waar de klanten heengegaan zijn, weet hij niet. “Waarschijnlijk naar de Nieuwendijk, maar ik weet het niet zeker.”
Tot nu toe heeft nog geen enkele huurpartij interesse getoond in de winkel van Ilker. Hij hoopt daar zijn voordeel mee te doen. “Misschien gaat de eigenaar nu wel akkoord met een huurverlaging van 40 procent, en kan ik mijn winkel alsnog openhouden.” Om vervolgens nieuwe klanten aan te trekken zal hij zich meer op jongeren gaan richten. Meer trendy kleding en goedkoper dan de gemiddelde vijftien euro die hij nu per artikel vraagt. “Nóg goedkoper, ja. Het moet maar.”
Dagelijkse boodschappen
Volgens Rogier van der Groep, onderzoeker bij Bureau Onderzoek en Statistiek, is de transformatie die de Kinkerstraat doormaakt geen verrassing. Vorig jaar publiceerde hij een onderzoek naar de ontwikkeling van Amsterdamse detailhandels. Daaruit bleek dat Amsterdammers hun dagelijkse boodschappen nog gewoon in hun eigen buurt doen. Maar niet-dagelijkse boodschappen, zoals kleding en luxe-artikelen, kopen ze tegenwoordig liever in het centrum, of bestellen ze op internet.
“De tendens in Amsterdam is dat steeds minder mensen winkelstraten buiten het centrum bezoeken”, zegt Van der Groep. “Met de toename van zzp’ers in de negentiende-eeuwse gordel (de stadsdelen om het centrum heen; Oost, Zuid, West, red.) verandert de functie van van de buurt.”
De nieuwe bewoners van de negentiende-eeuwse gordel zijn volgens Van der Groep “jong, hoogopgeleid, en een beetje hip”. Aan winkels die in kleding en andere niet-dagelijkse boodschappen voorzien hebben ze in hun straat geen behoefte, die bezoeken ze liever in het centrum. “Maar ze hebben wel behoefte aan een plek waar ze achter hun Mac kunnen gaan zitten werken, waar ze even koffie kunnen drinken en een brownie kunnen eten, waar ze met zakenrelaties kunnen afspreken.”
Van winkelstraat naar leisurecentrum
Van der Groep ziet een verschuiving van winkelstraat naar ‘leisurestraat’, een straat die hoofdzakelijk voorziet in een horecabehoefte. En die ontwikkeling zal voorlopig nog doorzetten. Niet alleen in de Kinkerstraat, maar ook in andere niet-centrale winkelstraten: de Dapperstraat, de Javastraat, de Middenweg. “Zo’n transformatie werkt als een olievlek. Ondernemers kiezen eerder voor een locatie waar al soortgelijke ondernemingen in de buurt zijn, dat vormt zekerheid.”
Ook Lot Sixty One profiteert van omringende horeca. Links en rechts zijn soortgelijke koffiezaken gevestigd en om de hoek opende onlangs de nu al zeer populaire Foodhallen. “De drukte wordt alleen maar meer, we zijn geen concurrenten”, zegt manager Adam. Wat hij wel jammer vindt is dat de kaaswinkel aan de overkant onlangs moest sluiten. “Ze waren aardig en ze hadden prima sandwiches. Such a waste.”