‘Seksles over grenzen komt te weinig voor op scholen’

AMSTERDAM – Deze week is de Week van de Liefde, waarin scholen extra aandacht besteden aan seksuele vorming. IMAGINE, een project dat gesponsord wordt door Gemeente Amsterdam, pakt het op een eigentijdse manier aan. Geen les over condooms, maar over gendergelijkheid en hoe jongens zich daarvoor kunnen inzetten.

Negen jongens en één meisje zitten in een kring in een klein zaaltje van een buurtcentrum in Amsterdam-Oost. De twintigers volgen vanavond een vervolgtraining om de IMAGINE-workshop te geven op scholen, sportclubs en buurtcentra die zich hiervoor opgeven. Hierbij zitten ook jongens die zichzelf weleens schuldig hebben gemaakt aan straatintimidatie. Ze leren jongeren van 12 tot 28 jaar hoe ze seksuele intimidatie en seksueel geweld tegen vrouwen voorkomen. ‘Veel mensen geloven dat het niet sexy is om te vragen wat iemand anders in bed wil’, zegt Gijs Hablous (25) glimlachend. ‘Dat soort normen willen we doorbreken.’

Uit cijfers van Rutgers blijkt dat een derde van de vrouwen vanaf 15 jaar seksueel geweld heeft meegemaakt, meestal door mannen. De training focust daarom vooral op de rol die jongens kunnen spelen om dit probleem op te lossen. Tijdens de workshop verplaatsen jongens zich in de situaties die vrouwen dagelijks meemaken. ‘We gaan wel steeds meer met gemengde groepen werken’, zegt Patrick Engels (28), coördinator van IMAGINE. ‘We merken dat juist de verhalen van vrouwen, die we in elke groep weer horen, heel waardevol zijn.’

Jongens tijdens een training om rolmodel te worden voor anderen.

Rolmodel
De trainers, ook wel peer educators genoemd, hebben zo hun eigen redenen om zich aan te melden als rolmodel. Matthijs Laan (25) heeft een jaar lang voor de klas gestaan, waar hij merkte dat het ‘aan de orde van de dag’ was dat jongens gepest werden omdat ze zich niet mannelijk genoeg gedroegen. ‘Een keer werd een jongen uitgelachen omdat hij een rode rugzak had in plaats van een blauwe’, zegt Laan. ‘Niet eens een roze, hè? Blijkbaar is rood al te vrouwelijk.’

‘Ik ben dit gaan doen omdat ik me realiseerde dat ik dit miste in de seksuele voorlichting in mijn eigen schooltijd’, zegt Hablous. ‘Seksuele voorlichting gaat toch vaak over de fysieke kant van het geheel, en nog te weinig over het aangeven en herkennen van grenzen.’ Engels is het daarmee eens: ‘Anders zou de hele #MeToo-beweging er niet zijn geweest.’

Jongeren doen de oefening ‘woordenestafette’ tijdens een workshop.

Woordenestafette
De trainers geven niet alleen voorlichting, maar doen ook oefeningen met de jongeren tijdens de workshop. Tijdens ‘woordenestafette’ moeten jongeren zo snel mogelijk woorden opschrijven die ze associëren met mannelijk- en vrouwelijkheid. Bij ‘beeldhouwen’ moeten de jongeren typisch mannelijke en vrouwelijke poses uitbeelden. ‘We proberen daarmee vraagtekens te zetten bij de stereotiepe opvattingen die ze hebben, omdat seksueel geweld voorkomt wanneer jongens proberen te bewijzen hoe ‘mannelijk’ ze zijn’, zegt Engels.

Maar kan een drie uur durende workshop daadwerkelijk het gedrag van jongens veranderen? ‘We merken dat de workshop jongeren aan het denken zet, maar als we echt een gedragsverandering willen zien, moeten scholen veel meer moderne seksuele vorming aanbieden’, zegt Engels. ‘Er valt nog heel veel winst te behalen.’

Klik op de icoontjes hieronder om voorbeelden te zien en horen van de trainers over de workshop.