Rijk, machtig en ijdel: de gilden vereeuwigd

AMSTERDAM – In de rubriek Verloren Amsterdam zoomen we dagelijks in op stukjes Amsterdam die dreigen te verdwijnen of inmiddels tot de historie behoren. Vandaag: de verloren Amsterdamse gildecultuur tentoongesteld in de Hermitage.

Een lange tijd zijn de gilden een vast onderdeel geweest van de Amsterdamse economie. Deze verenigingen bestonden uit verschillende beroepsgroepen en werkten aan eenzelfde ambacht of handel. Omdat Amsterdam met name in de zeventiende eeuw veel welvaart kende, lieten de gilden zich samen portretteren om hun rijkdommen en prestaties te vereeuwigen. Deze groepsportretten hangen nu samen in de tentoonstelling Groepsportretten van de zeventiende eeuw in de Hermitage. NAP Nieuws sprak met adjunct-directeur Paul Mosterd.

Exclusiviteit
In de zeventiende eeuw bestond de Nederlandse maatschappij uit drie soorten groepen: gilden, regenten en regentessen en schutterijen. Zij vormden het bestuur van Nederland in tegenstelling tot koningen of keizers in de rest van de wereld. Ze hadden daarom ook veel macht. Het was daarom moeilijk om toe te treden tot deze exclusieve gilden.

Hier alvast een impressie van een deel van de tentoonstelling

Moderne gilden
Tegenwoordig zouden gilden niet meer functioneren in de samenleving, omdat er naast de gilden geen ruimte bestond voor een kleine ondernemer met hetzelfde beroep. Om toch een hedendaagse vergelijking te maken met de groepsportretten uit de zeventiende eeuw, heeft de Hermitage een serie foto’s gemaakt van groepen Amsterdammers die vandaag de dag invloedrijk zijn en het museum steunen. De foto’s hebben dezelfde setting als de schilderijen van toen. Zo probeert de fototentoonstelling de bestuurscultuur van de zeventiende eeuw toch een klein beetje in leven te houden.