Cultuurverandering nodig in sportwereld: ‘Vrouwen moeten in alle lagen zichtbaar zijn’

De sportwereld wordt gedomineerd door mannelijke sporters, mannelijke coaches en mannelijke bestuurders. Maar hoe zou de sportwereld eruitzien als vrouwen in de meerderheid waren? Dat thema staat donderdagavond tijdens de vijfde Hot Game in de Balie centraal.

Op het podium staat een dug-out, een kleine kleedkamer en een geïmproviseerde persconferentietafel, inclusief microfoons en flesjes Spa blauw en Coca-Cola. Daarachter, op het grote scherm, verschijnen verschillende slides met statistieken: ‘Het salaris van Neymar staat gelijk aan het salaris van alle speelsters van de zeven grootste vrouwenvoetbalcompetities bij elkaar.’ Niet zeven teams of clubs, maar competities. Een andere slide komt in beeld: ‘NOCNSF Coach van het jaar: 21 man, 0 vrouw.’ Op de achtergrond klinkt Beyoncés Run The World (Girls).

Hoewel mannen en vrouwen in Nederland vrijwel evenveel sporten, blijkt uit cijfers van het Mulier Instituut dat deze verhouding niet terug te zien is bij de sportbesturen en sportcoaches. Zo is slechts 11 procent van de bondstrainers en 26 procent van de clubtrainers een vrouw. Samen met Sportraad Amsterdam wordt er tijdens de avond in de Balie een tegenovergestelde wereld geschetst: een sportwereld waarin vrouwen in alle lagen dominant zijn. Met alleen vrouwelijke presentatrices, vrouwelijke sporters en vrouwelijke coaches lijkt de zaal zich voor even in die utopische wereld te gaan bevinden. Alleen in het publiek zijn vanavond mannen te vinden. 

Voordat de eerste sprekers aan het woord komen, geeft presentator en oud-voetballer Rocky Hehakaija een disclaimer dat ze het niet over transpersonen in de sportwereld gaan hebben, omdat het voor nu een te moeilijk vraagstuk blijkt. Niet dat de andere onderwerpen van de avond makkelijk te beantwoorden zijn. Want hoe kan het dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in alle lagen van de sportwereld? En hoe kunnen we hier verandering in brengen?

Peter of Hans

Een deel van dat probleem en de mogelijke oplossing ligt volgens de sprekers bij de sportbesturen. ‘Daar waar de besluiten worden gemaakt, is slechts 14 procent vrouw,’ vertelt Hehakaija. ‘Dat is gewoon hartstikke kut.’ Uit beelden die later op de avond getoond worden, komen de harde cijfers opnieuw naar voren. De kans is groter dat de baas van een sportvereniging Peter of Hans heet, dan dat de bestuurder een vrouw is. 

Er moet een cultuurverandering komen, blijkt de boodschap van de verschillende sprekers. ‘Vrouwen moeten in alle lagen zichtbaar zijn. Niet alleen in het bestuur, maar ook in de media.’ Journalist en voormalig profwielrenner Marijn de Vries ziet daarnaast in de marktwerking een verklaring. Terwijl ze haar column voorleest, legt ze uit dat meer aandacht leidt tot meer sponsoren, meer geld, betere prestaties en weer meer aandacht. Vrouwen in de sportwereld zouden uiteindelijk beter vertegenwoordigd worden door ze allereerst in beeld te brengen.  

Seksisme

Samen met voormalig MMA-kampioen Marloes Coenen en handbalster Delaila Amega schuift De Vries aan bij de persconferentietafel. Niet alleen bespreken ze hoe ze vrouwelijke coaches en bestuursleden tijdens hun topsportcarrières gemist hebben, ook gaan ze in op hoe seksisme nog altijd een grote rol speelt in de sportwereld. ‘We tennissen drie sets in plaats van vijf, fietsen 120 kilometer in plaats van 200 of we spelen op een kleiner veld. Alsof de mannen bang zijn dat we de sporten van ze stelen,’ vertelt Coenen als ze uitlegt dat de vrouwensport zowel letterlijk als figuurlijk kleiner wordt gemaakt.

Maar er is tijdens de Hot Game niet alleen aandacht voor wat er misgaat in de vrouwensport. Als Daphne Koster, oud-voetballer en manager vrouwenvoetbal bij Ajax, en oud-schaatser Marianne Timmer aan het woord komen, geven ze aan dat er de laatste jaren ook veel goed gaat. Ze hebben het over het WK voetbal en de eerste Tour de France voor vrouwen. Maar ook zien ze, naast verandering in de bestuurlijke lagen, een belangrijke rol voor de sporters zelf. Ze benadrukken hoe ambities en prestaties van vrouwelijke sporters bij kunnen dragen aan een betere, gemengde sportwereld: ‘Als vrouwen goed presteren, trekken ze de sport mee omhoog.’ Ze hebben het onder meer over Jutta Leerdam, Marianne Vos en Lieke Martens. 

Als Carolina Trujillo, schrijfster van het boek Messi en Suárez: De gelekte gesprekken, een tweede column voorleest, wordt opnieuw duidelijk dat er ook bij de vrouwen zelf genoeg te veranderen is. Als Hehakaija grappend vraagt wanneer de gelekte gesprekken van Lieke Martens en Vivianne Miedema zullen verschijnen, zegt de reactie van Trujillo genoeg: ‘Ik heb eigenlijk geen idee…’