Op woensdag 16 maart 2022 vinden in Amsterdam de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Maar op wie kan je straks stemmen, wat zijn de leidende thema’s en, o ja, wat zijn de gemeenteraadsverkiezingen eigenlijk? NAP Nieuws praat je bij.
Een keer in de vier jaar vinden in Nederland de gemeenteraadsverkiezingen plaats. De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente en ziet toe op het werk van de burgemeester en wethouders. In Amsterdam bestaat de raad uit 9 tot 45 raadsleden, afhankelijk van hoeveel inwoners een gemeente heeft; dit is altijd een oneven aantal. NAP Nieuws is benieuwd hoeveel Amsterdammers weten over de gemeenteraadsverkiezingen.
Gemeenteraadsverkiezingen in vogelvlucht
De taken van de gemeenteraad kunnen in drie categorieën worden opgedeeld: het vormen van de volksvertegenwoordiging, het stellen van kaders en het controleren van de burgemeester en wethouders. De eerste taak is het vormen van de volksvertegenwoordiging, dit brengt lastige dilemma’s met zich mee. Elk besluit heeft voor- en tegenstanders, daarom moet een partij vaak nieuwe afwegingen maken waarbij ze niet kunnen terugvallen op het verkiezingsprogramma. Het kaderstellen houdt in dat de gemeenteraad op hoofdlijnen bepaalt wat er nodig is in een gemeente. Vervolgens gaat het college hiermee aan de slag. De raad controleert of het college alle plannen die zij hebben aangenomen wel uitvoert, staat op de website van gemeente Amsterdam.
De belangrijkste thema’s van deze verkiezingen
Bij de gemeenteraadsverkiezingen is het belangrijk om te stemmen op een kandidaat die de belangen behartigt van kiezers, deze kunnen divers zijn. Volgens Rik-Jan Brinkman, politicoloog en onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, worden de drie belangrijkste thema’s: coronahandhaving, de wooncrisis en veiligheid. Ook benadrukt Brinkman dat het een spannende verkiezing wordt: ‘Dit komt vooral door de versplintering van het kabinet, maar ook omdat het kabinet zo laat is uitgetreden.’ De onderzoeker geeft aan dat het voornamelijkste verschil tussen de landelijke en de gemeentelijke verkiezingen is dat veel kiezers het idee hebben dat ze bij de landelijke verkiezingen een groter verschil kunnen maken. ‘De meeste mensen kiezen strategisch tijdens de landelijke verkiezingen voor een minister, tijdens de gemeenteraadsverkiezingen kies je indirect voor de burgemeester.’ Maar veel kiezers hebben niet door hoe belangrijk hun stem is tijdens de gemeenteraadsverkiezingen, met als gevolg dat er weinig opkomst is.
Opiniepeiler
Opiniepeiler Maurice de Hond heeft in opdracht van D66 een steekproef gedaan onder 581 Amsterdammers. Hieruit bleek dat 11 procent van de kiezers in de hoofdstad voor Volt gaan stemmen, dit zijn ruwweg 5 van de 45 raadszetels. Als er nu gestemd zou worden voor de Amsterdamse gemeenteraad, dan zou Groenlinks de helft minder stemmen krijgen dan de vorige keer. Hierdoor zou D66 de grootste partij worden met 15 procent. Daarna volgen de VVD (11 procent) en de PvdA (ook 11 procent), PVdD (9 procent), DENK (7 procent), het CDA (2 procent), de ChristenUnie (2 procent) en de de Partij van de Ouderen (2 procent) . De partijen die nog nooit bestuursverantwoordelijkheden hebben genomen groeien ook. Bij1 verdrievoudigt van 2 naar 6 procent, volgens de steekproef van De Hond. Op rechts verdelen FvD en JA21, 6 procent. Brinkman: ‘Nieuwkomers lijken voor veel kiezers een aantrekkelijk alternatief.’’
Belangrijke verkiezingsdata:
De politieke redactie van NAP Nieuws houdt je op de hoogte, maar mocht je zelf op onderzoek uit gaan, hebben wij de volgende data op een rij gezet:
31 januari, 09.00 -17.00 uur; de dag van de kandidaatstelling;
1 februari, 16.00 uur; de kandidatenlijsten worden onderzocht;
4 februari, 10 uur; de stadsdelen en stadsgebied Weesp nemen in een openbare zitting besluit over de geldigheid van de lijsten en kandidaten;
7 februari, 10 uur; de centrale stembureaus van de stadsdelen en stadsgebied Weesp geven een openbare zitting over de geldige kandidatenlijst;
16 maart, dag van de gemeenteraadsverkiezingen.