De Nederlandse boekenmarkt ondergaat een revolutie; zij verengelst. Waar voorheen Nederlandstalige boeken de markt domineerden, heeft nu ruim een op de vijf verkochte boeken een andere taal – voornamelijk Engels. De trend wordt gedreven door een nieuwe leescultuur onder jongeren, ontsproten uit de populariteit van nieuwe Engelse genres en de boekbesprekingen op sociale media.
Terwijl de totale verkoop binnen de Nederlandse boekenmarkt stagneert rond 43 miljoen boeken per jaar, stijgt de verkoop van Engelstalige fictie explosief. Tussen 2020 en 2024 steeg de afzet met maar liefst 124 procent, zo blijkt uit recent onderzoek van KVB Boekwerk. Onder jongeren is de tendens nog sterker: zij lezen de helft van hun boeken in het Engels. Dit tegenover een kwart bij dertigers, afnemend tot slechts vijf procent bij oudere lezers.
Engelstalige leescultuur
‘Jongeren ontdekken dat er ook titels voor hen worden geschreven,’ stelt Maria van Spaendonk, boekverkoper bij The American Book Center in Amsterdam. Ze heeft het over young adult boeken, literatuur specifiek gericht op jongvolwassenen, romance en fantasy. ‘Met z’n allen tegelijk komen ze hier boeken uitzoeken, praten over plots en aanbevelingen uitwisselen. Er is een nieuwe leescultuur ontstaan onder jongeren.’
‘Sindsdien is het hier op zaterdag een kippenhok van meisjes van tussen de veertien en eenentwintig‘
Die nieuwe leescultuur is Engels, ontstaan door de groeiende Engelse taalbeheersing bij jongeren, een uitgebreid netwerk aan Engelstalige boekbesprekingen op sociale media en een groter aanbod binnen de populaire genres. ‘Engelstalig lezen is een ding geworden. We verkochten al veel aan volwassenen die het Engels goed beheersen, maar corona en TikTok brachten Engelstalige literatuur ook bij jongeren op de kaart,’ zegt collega Jilles Duindam. ‘Sindsdien is het hier op zaterdag een kippenhok van meisjes van tussen de veertien en eenentwintig.’
In de winkel weerspiegelt een hele verdieping deze ontwikkeling. Metershoge stellingkasten tonen een imposante collectie van Engelstalige fictie voor jongeren, versierd met gouden letters en gespoten paginaranden. Of Nederlandse young adult en romance een beetje meekomt? ‘Nee, er wordt zoveel meer aangeboden in het Engels, daar kan de Nederlandse boekenmarkt gewoon niet tegenop,’ aldus Duindam.
Beschikbaarheid en prijsverschillen
Ook bij boekhandel Scheltema, eveneens gevestigd in Amsterdam, herkennen ze de trend. Chris Haak, inkoper Engelstalige fictie: ‘We zien vooral groei in het genre romance, dat veel jonge vrouwen trekt. Maar ook de verkoop van Engelstalige literatuur neemt toe. Steeds meer mensen spreken goed Engels, vooral jongeren, die ermee opgroeien.’ Naast de opkomst van nieuwe genres en de betere taalbeheersing noemt Haak nog een derde relevante factor. ‘De prijzen spelen een belangrijke rol. Vooral bij jongeren. Zo kost Nederlandse fantasy 30 tot 35 euro, terwijl de Engelse versies tussen de twintig en 25 euro liggen. Pocket edities zijn in het Engels zelfs nog voordeliger.’
Volgens het consumentenonderzoek van KVB Boekwerk spelen verschillende factoren een rol in deze verschuiving. De belangrijkste reden is beschikbaarheid: veel gewenste titels verschijnen volgens de respondenten niet in Nederlandse vertaling. Daarnaast spelen prijs, de kwaliteit van de vertaling en taalbevordering mee in de keuze voor het Engels. Maar dat Nederlandse vertalingen slecht zouden zijn, is volgens Haak een mythe. ‘We hebben in Nederland echt goede vertalers. De boeken doen niet onder voor die in de oorspronkelijke taal.’
Voor de 21-jarige Esra Verspui, klant bij The American Book Center, is lezen in het Engels volkomen natuurlijk. ‘Ik spreek misschien wel beter Engels dan Nederlands en lees eigenlijk ook alleen maar Engels.’ Daarnaast heeft de omvang van de internationale boekcultuur een rol gespeeld in haar keuze voor het Engels. ‘In Amerika zijn boeken sinds de coronaperiode echt opgekomen. Op sociale media is het aanbod boeken dat besproken en aanbevolen wordt veel breder, en het publiek groter.’ Voor een drietal tienermeisjes, geposteerd bij de young adult, is de afweging nog sneller gemaakt. ‘Nederlands klinkt gewoon niet mooi, het Engels is veel chiquer.’