Alleen wonen in Amsterdam: een luxe of noodzaak?

Het hebben van een Valentijn kan leiden tot financieel gewin. Zo blijkt uit onderzoek van de NOS dat alleenstaanden relatief meer betalen dan samenwonenden voor bijvoorbeeld boodschappen en televisie, maar ook voor gemeenteheffingen. Wat vinden alleenstaande Amsterdammers hier zelf van?

Stel je voor: je komt thuis in een donker en koud appartement op Valentijnsdag. In de brievenbus vind je geen liefdesbrieven, maar een toeslag van de gemeente. Een hap uit je spaargeld, want er is geen Valentijn waarmee je de kosten deelt. Dit is een situatie die Amsterdammers Doetsje de Groot, Jean-Luc Hooglugt en Eva Yoo Ri Brussaard moeten meemaken. Uit onderzoek van de NOS blijkt dat een koppel in Amsterdam op het gebied van woonlasten relatief goedkoper uit is. Zo betalen samenwonenden per persoon honderd euro minder aan afvalstoffenheffing dan een alleenwonende.

Demograaf Jan Latten noemt Amsterdam de ‘stad van de alleenstaanden.’ Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat in 2022 iets meer dan de helft van de Amsterdamse huishoudens uit één persoon bestaat. Volgens Latten is het logisch dat het financiële voordelen heeft om met meerdere kostverdieners onder één dak te wonen. ‘De vrijheid van op jezelf wonen, die luxe, dat kost geld.’ Zo is bijvoorbeeld in je eentje televisiekijken in een verwarmde kamer net zo duur als samen. Ook zijn alledaagse kosten zoals boodschappen en een internetabonnement afgesteld op huishoudens met meer dan één persoon.

De kachel blijft uit

Doetsje de Groot (61) verhuisde afgelopen zomer naar een benedenverdieping in De Pijp. Ze vindt het jammer dat alleen wonen duurder is, maar begrijpt het wel. ‘Ik zou niet weten hoe het anders moet. De gemeente kan immers niet voor alles betalen. En meer alleenwonenden betekent ook nog eens minder beschikbare huizen.’

Zelf leeft De Groot zuinig om de kosten te drukken. ‘Ik zet bijvoorbeeld de kachel niet aan. Dat vind ik zelfs wel lekker, ik hou niet zo van die warmte.’ Helemaal eerlijk vindt ze de hogere kosten niet. ‘Dat je in de supermarkt alleen maar grote porties hebt van niet houdbare producten zoals groente en fruit, vind ik een beetje scheef.’ Toch neemt ze deze extra kosten graag voor lief. ‘De vrijheid van alleen wonen is zo lekker, dat mag wat kosten.’

Alleen wonen moet kunnen

Jean-Luc Hooglugt (27) bewoont een studio in Zuid. Hij verbaast zich over de extra kosten die de gemeente aan alleenwonenden in rekening brengt. Twee mensen kunnen volgens hem immers meer verdienen dan één. Hij denkt dat de gemeente en overheid in ieder geval bij heffingen een helpende hand kunnen toereiken. ‘Als je alleen wil wonen, moet je in Nederland de vrijheid hebben dit te kunnen doen. Als je daardoor wordt achtergesteld, is dat niet eerlijk.’

Hooglugt is intussen met vrienden op zoek naar een nieuw huis, ook vanwege de financiële voordelen. Toch wordt dit hen niet makkelijk gemaakt. Bij het verhuren aan bijvoorbeeld een groep vrienden of studenten in Amsterdam hangen namelijk complexe regels en hoge kosten voor de huiseigenaar. ‘Bij een koppel is dat niet zo, wat het voor een verhuurder aantrekkelijker maakt aan hen te verhuren.’

Zwaar voor alleenstaande ouders

Eva Yoo Ri Brussaard (42) woont in een IJburgs tweekamerappartement. Sinds ze op haar 22e onverwacht zwanger werd, heeft ze een lange weg afgelegd als alleenstaande ouder. Het grootste probleem waar ze tegenaan liep, was het tekort aan sociale huurwoningen. In de twaalf jaar dat ze in aanmerking kwam voor sociale huur heeft ze in Amsterdam geen huis weten te vinden. Ze voelde zich daarom genoodzaakt te huren op de normale huizenmarkt. ‘Nu ben ik elke maand de helft van mijn loon kwijt aan woonlasten.’ Haar zoon is intussen 19 jaar en studeert, wat ook de nodige kosten met zich meebrengt.

De problemen die ze zelf ervoer zette haar aan tot het opzetten van de stichting Single Supermom, die alleenstaande ouders in Nederland bijstaat. ‘De meeste alleenstaande ouders die ik ken komen gewoon niet rond. Zij hebben veel financiële problemen, zijn dakloos of wonen in een appartement van dertig vierkante meter met drie kinderen. Je hebt een woonbeleid voor studenten. Dat moet er ook komen voor alleenstaande ouders.’