De schaduwkant van Airbnb

Een weergave van de bijna zesduizend appartementen en kamers die meer dan zestig dagen per jaar worden verhuurd op Airbnb (Bron: Inside Airbnb)
Een weergave van de bijna zesduizend appartementen en kamers die meer dan zestig dagen per jaar worden verhuurd op Airbnb (Bron: Inside Airbnb)

Duizenden Amsterdammers verhuren hun appartement of kamer op het onlineplatform Airbnb tijdelijk aan toeristen. Verhuur via Airbnb is een verschijnsel dat past bij de opkomende deeleconomie, maar gebeurt ook op grote schaal illegaal. Dinsdag maakte de gemeente bekend het afgelopen jaar 122 boetes te hebben uitgereikt voor illegale verhuur.

Amsterdam – De explosieve groei van het online platform Airbnb heeft de huizenmarkt en toeristenbranche in Amsterdam wakker geschud. Er staan momenteel meer dan 14.000 appartementen en kamers in Amsterdam geregistreerd op Airbnb. In september 2014, het jaar dat Airbnb begon met het heffen van toeristenbelasting, waren dat er nog geen zevenduizend. De gemeente weet niet goed hoe ze moet omgaan met deze ontwikkeling, die veel illegale verhuur met zich meebrengt. “Ik denk dat er een paar duizend woningen zijn die vaker dan de maximaal toegestane zestig dagen verhuurd worden, zonder vergunning of registratie”, stelt woordvoerder Jorrit Nuijens van Groenlinks Amsterdam.

Uit cijfers van de non-profitwebsite Inside Airbnb uit januari blijkt dat in totaal ongeveer zesduizend appartementen in Amsterdam het afgelopen jaar meer dan zestig dagen verhuurd zijn. Ongeveer een kwart van deze appartementen bevindt zich in het centrum van de stad. Gemiddeld is deze verzameling vastgoed ongeveer 154 dagen per jaar bezet door toeristen, wat verhuurders zo’n 1500 euro per maand opleverd.

Shortstays
In Amsterdam zijn er ook appartementen die gewoon 365 dagen verhuurd mogen worden, legt gemeentewoordvoerder Laila Franken uit. “Er zijn bijvoorbeeld 1200 shortstays geregistreerd.” Shortstays zijn appartementen die niet bewoond worden, en in plaats daarvan geregistreerd zijn bij de gemeente om voor minimaal zeven dagen verhuurd te worden. Hiervan zijn er rond de achthonderd verleend aan nieuwbouwwoningen buiten het centrum, en vierhonderd aan appartementen binnen het centrum. Verder is het toegestaan aan particulieren om tot veertig procent van hun woning te verhuren als b&b (bed and breakfast). In april 2015 waren er tweehonderd b&b’s geregistreerd bij de gemeente.

Uit een analyse van NAP Nieuws blijkt dat er minstens 4.500 kamers en appartementen boven de zestig-dagen norm komen zonder geregistreerd te zijn bij de gemeente. Het is daarmee ook niet te controleren of zij wel aan de eisen voldoen voor een b&b of shortstay. Ook zijn er nog eens driehonderd advertenties op Airbnb voor appartementen voor meer dan vier personen, wat sowieso illegaal is.

Airbnb kondigde in februari 2015 aan dat het toeristenbelasting zou gaan betalen voor appartementen die in Amsterdam geboekt worden bij het platform. In november liet het Amerikaanse miljardenbedrijf weten dat het 5.5 miljoen euro af zal dragen. Dat zou beteken dat Airbnb het afgelopen jaar in Amsterdam ongeveer 110 miljoen euro aan omzet heeft gedraaid. Volgens Nuijens van Groenlinks wijzen deze cijfers erop dat een aanzienlijk deel van de verhuur op de website zich niet aan de regels houdt.

Dirk Minnebo van het hostingbedrijf Iamb&b zegt dat zij alleen controleren of appartementen binnen de b&b-regeling vallen. “Maar het is de verantwoordelijkheid van de verhuurder om zich te registreren bij de gemeente.” Iamb&b beheert driehonderd appartementen en kamers, en is daarmee het grootste Airbnb-hostingbedrijf in Amsterdam.

Geen drijfveer
Volgens gemeentewoordvoerder Laila Franken is het probleem dat verhuurders die hun appartement of kamer niet registreren bij de gemeente, niet beboet kunnen worden. Er is daarom voor particulieren geen drijfveer om zich te registeren, waardoor de gemeente weinig zicht heeft op hoeveel verhuur er plaats vindt op Airbnb. De gemeente is daarom in gesprek met minister Blok (Wonen en Rijksdienst). “We hopen hier komende zomer via de Tweede Kamer verandering in te brengen”, zegt Franken.

Rugo Lingeman, woordvoerder van de Amsterdam Bed and Breakfeast Organisation, zegt te ’schrikken van de naïviteit’ van veel verhuurders in Amsterdam. “Ik merk soms bij Airbnb-bijeenkomsten dat mensen geen idee hebben dat ze toeristenbelasting moeten betalen, dat ze maar een maximum aantal mensen mogen ontvangen, dat je maximaal zestig dagen per jaar mag verhuren als je meer dan veertig procent van je woning aanbiedt.”

De gemeente komt in maart met een rapport over het totale aandeel van Airbnb op de Amsterdamse woningmarkt.